Artykuły
Streszczenie
Technologiczne przyśpieszenie stwarza nowe środowisko życia człowieka i wywiera istotny wpływ na podejmowane przez niego działania. Są to m.in. działania przestępcze. Na organach ścigania spoczywa obowiązek ciągłego podnoszenia na wyższy poziom metod technicznych i taktycznych wykrywania przestępstw. W konsekwencji uwaga kieruje się w stronę kryminalistyki. Doskonalenie rozwiązań taktycznych i technicznych wpisuje się bowiem w jej zadania. Kryminalistyka nie pozostaje bierna wobec oczekiwań odnośnie doskonalenia metod identyfikacji osobniczej, jak również innych rozwiązań (narzędzi śledczych, sprzętu czy środków techniki kryminalistycznej). Realizowane przedsięwzięcia badawcze wyraźnie o tym zaświadczają. Osobnym problemem jest natomiast proces implementacji nowych rozwiązań, niejednokrotnie czasochłonny i kosztochłonny. Sposób postrzegania – nierzadko sceptyczny – nowych osiągnięć przez procesualistów nie ułatwia zadania. Generalnie skuteczną implementację determinuje wiele czynników. Ważna jest z pewnością strona techniczna nowego rozwiązania (chodzi m.in. o funkcjonalność), ale znaczenie relewantne mają także wymogi prawne oraz etyczne.
Abstract
Technological progress creates new human living environment and exerts significant influence on its actions, including criminal activities. It is the responsibility of the law enforcement authorities to constantly improve the technical and tactical methods of crime detection. As a consequence, attention is directed towards forensic sciences. Improving technical and tactical solutions is part of ist tasks. Forensic sciences are not passive in the face of expectations regarding the improvement of personal identification methods, as well as other solutions (investigative tools, equipment of forensics). The conducted research projects clearly prove that. Other issue is the process of implementing new solutions, which is often time-consuming and costly. The often skeptical way of perceiving way new achievments by representatives of criminal process does not make the task easier. Generally, successful implementation is determined by many factors. Technical features of the new solutions are certainly important but legal and ethical requirements are also relevant.
Bibliografia (References)
1. Böhme G., Cywilizacja naukowo-techniczna, Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne 2014, t. 2.
2. Browarny K., Metody i środki wykorzystywane przez specjalistów w praktyce dochodzeniowo-śledczej, [w:] Innowacyjne metody wykrywania sprawców przestępstw. Materiały z konferencji, red. M. Szostak, I. Dembowska, Wrocław 2014.
3. Choromańska A., Organizacyjno-prawne aspekty wdrażania do katalogu środków techniki kryminalistycznej nowych rozwiązań w zakresie zabezpieczania kontaktowych śladów biologicznych, [w:] Prawne i organizacyjne aspekty związane z implementacją nowych środków techniki kryminalistycznej. Zagadnienia wybrane, red. M. Zubańska, Warszawa 2020.
4. Dzierżanowska J., Studzińska J., Komentarz do niektórych przepisów Kodeksu postępowania karnego, [w:] J. Dzierżanowska, J. Studzińska, Biegli w postępowaniu sądowym cywilnym i karnym. Praktyczne omówienie regulacji z orzecznictwem, Warszawa 2019.
5. Filipkowski W., Guzik-Makaruk E.M., Pływaczewski E.W., Uwagi na tle badań nad genomem ludzkim, genomiką i genetyką z punktu widzenia prawa, kryminologii i kryminalistyki, [w:] Przestępczość – Dowody – Prawo. Księga Jubileuszowa Prof. Bronisława Młodziejowskiego, red. J. Moszczyński, D. Solodov, I. Sołtyszewski, Olsztyn 2016.
6. Gross H., Podręcznik dla sędziego śledczego jako system kryminalistyki, oprac. i przekł. J. Kasprzak, Warszawa 2021.
7. Grzeszyk C., Taktyka wykorzystania wyników ekspertyz kryminalistycznych w postępowaniu karnym ze szczególnym uwzględnieniem ekspertyzy daktyloskopijnej, [w:] Problematyka etyczna w kryminalistyce. Materiały V Sympozjum Metodologii Kryminalistyki i Nauk Pokrewnych, red. J. Widacki, Katowice 1984.
8. Guzik-Makaruk E.M., Procesowe aspekty wykorzystania nowych technik kryminalistycznych w świetle orzecznictwa sądowego, [w:] Prawne i organizacyjne aspekty związane z implementacją nowych środków techniki kryminalistycznej. Zagadnienia wybrane, red. M. Zubańska, Warszawa 2020.
9. Hanausek T., Kryminalistyka w Polsce przed przełomem wieków, Problemy Współczesnej Kryminalistyki 2001, t. 4.
10. Jackson R.W.A., Jackson J.M., Forensic Science, Harlow 2004.
11. Karczmarska D., Wskazania kryminalistyki a prawo dowodowe, [w:] Judicum et Scientia. Księga Jubileuszowa Profesora Romualda Kmiecika, red. A. Przyborowska-Klimczak, A. Taracha, Warszawa 2011.
12. Kasprzak J., Młodziejowski B., Kasprzak W., Kryminalistyka. Zarys sytemu, Warszawa 2015.
13. Kasprzak J., Problem tożsamości współczesnej kryminalistyki, [w:] Współczesna kryminalistyka – wyzwania i zagrożenia, red. V. Kwiatkowska-Wójcikiewicz, M. Zubańska, Szczytno 2015.
14. Krzysztofek K., Zmiana permanentna? Refleksje o zmianie społecznej w epoce technologii cyfrowych, Studia Socjologiczne 2012, nr 4.
15. Krzysztofiuk G., [w:] Kodeks postępowania karnego, t. 1, Komentarz. Art. 1–424, red. D. Drajewicz, Warszawa 2020.
16. Kwiatkowska-Wójcikiewicz V. [red.], Kryminalistyka dla prawa. Prawo dla kryminalistyki, Toruń 2010.
17. Melosik Z., Technologizacja życia i tożsamości w kulturze współczesnej, Studia Edukacyjne 2016, nr 38.
18. Minker K., Drosik A., Baraniewicz-Kotasińska S., Haber G., Maziarz B. [red.], Wprowadzenie do Global Studies, Toruń 2019.
19. Moszczyński J., Subiektywizm w badaniach kryminalistycznych. Przyczyny i zakres stosowania subiektywnych ocen w wybranych metodach identyfikacji człowieka, Olsztyn 2011.
20. Nawotka R., Kupiec T., Doniec A., Czarny J., Szabłowska-Gnap E., Dąbrowska J., Wojciechowski K., Ślady kontaktowe – analiza danych z opinii kryminalistycznych, [w:] Prawne i organizacyjne aspekty związane z implementacją nowych środków techniki kryminalistycznej. Zagadnienia wybrane, red. M. Zubańska, Warszawa 2020.
21. Patyjewicz L., Postęp naukowo-techniczny a postęp moralny osoby ludzkiej, Zdrowie i Dobrostan 2015, nr 2.
22. Pływaczewski E.W., Guzik-Makaruk E.M., Filipkowski W., Jurgielewicz-Delegacz E., From wonders as crime to forensics in service of the 2030 United Nations Agenda, [w:] Crime Prevention and Justice in 2030, The UN and the Universal Declaration of Human Rights, red. H. Kury, S. Redo, Cham 2021.
23. Sołodow D., Ocena dowodów naukowych w systemie kryminalistyki rosyjskiej, Olsztyn–Szczecin 2012.
24. Świecki D. [red.], Kodeks postępowania karnego, t. 1, Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2020.
25. Świeczyński J., Współczesna technika a przestępczość kryminalna, Problemy Kryminalistyki 1983, nr 159.
26. Tomaszewski T., Dowód z opinii biegłego w procesie karnym, Kraków 1998.
27. Wolińska M., Identyfikacja osób na podstawie zdjęć fotograficznych, [w:] Innowacyjne metody wykrywania sprawców przestępstw. Materiały z konferencji, red. M. Szostak, I. Dembowska, Wrocław 2014.
28. Wójcikiewicz J., Scientia auxilium iustitiae (Edmonda Locarda L’enquete criminelle et les methodes scientifique 85 lat później), [w:] Nauka wobec prawdy sądowej, red. R. Jaworski, M. Szostak, Wrocław 2005.
29. Wójcikiewicz J., Temida nad mikroskopem. Judykatura wobec dowodu naukowego 1993–2008, Toruń 2009.
30. Zubańska M., Kryminalistyka w dobie przyspieszenia naukowo-technicznego i technologicznych nadużyć – przytłaczająca wizja zmian czy inspiracja do rozwoju?, Studia Prawnoustrojowe 2021, nr 52, https://doi.org/10.31648/sp.6577.
31. Zubańska M., Nowe technologie w kryminalistyce. Aspekty prawne i kryminalistyczne, Olsztyn 2019.
32. Zubik M., Nowe technologie jako wyzwanie i zagrożenie dla prawa, statusu jednostek i państwa, [w:] Prawo wobec nowoczesnych technologii, red. P. Girdwoyń, Warszawa 2008.
Jak cytować (How to cite this)
E.M. Guzik-Makaruk, M. Zubańska, Wybrane aspekty wdrażania i wykorzystania w praktyce nowych rozwiązań kryminalistycznych, Prawo w Działaniu 2023, t. 55, https://doi.org/10.32041/pwd.5501
Streszczenie
Przedmiotem opracowania jest próba prawnokarnej oceny nagości w zróżnicowanych kontekstach sytuacyjnych. Autorzy rozpoczynają od ustalenia zakresu pojęcia nagości i przedstawiają różne jej warianty (całkowita, częściowa, naturalna, przymusowa, legalna). Dokonują analizy typów czynów zabronionych najczęściej wchodzących w grę w kontekście prezentowania czy odbierania nagości (utrwalanie wizerunku nagiej osoby – art. 191a Kodeksu karnego, nieobyczajny wybryk – art. 140 Kodeksu wykroczeń). Wskazują szereg zjawisk czy sytuacji wiążących się z nagością i dokonują prawnokarnej oceny tych przypadków (kwestie ekshibicjonizmu, streakingu, flashingu, voyeuryzmu, nudyzmu i naturyzmu, nagości w sztuce).
Abstract
The subject of the study is an attempt at criminal law assessment of nudity in various situational contexts. The authors begin by defining the scope of the concept of nudity and present its various variants (total, partial, natural, forced, legal). They analyze the types of prohibited acts most often involved in the context of presenting or receiving nudity (recording the image of a naked person – Article 191a of the Penal Code, indecent excess – Article 140 of the Code of Petty Offenses). They indicate a number of phenomena or situations related to nudity and make a criminal law assessment of these cases (issues of exhibitionism, streaking, flashing, voyeurism, nudism and naturism, nudity in art).
Bibliografia (References)
1. Blackledge C., Wagina. Sekretna historia kobiecej siły, Warszawa 2019.
2. Bojarski M., [w:] Kodeks wykroczeń. Komentarz, red. M. Bojarski, W. Radecki, Legalis/el. 2019.
3. Bojarski T., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. T. Bojarski, Warszawa 2016.
4. Budyn-Kulik M., [w:] Kodeks wykroczeń. Komentarz, red. P. Daniluk, Warszawa 2019.
5. Budyn-Kulik M., Kulik M., Wolność działalności artystycznej jako okoliczność wyłączająca odpowiedzialność karną, [w:] Prawnokarne aspekty wolności, red. M. Mozgawa, Kraków 2006.
6. Egierska-Miłoszewska D., Nieobyczajny wybryk (art. 140 k.w. w teorii i praktyce), Zagadnienia Wykroczeń 1979, nr 4–5.
7. Falandysz L., Wykroczenie zakłócenia porządku publicznego, Warszawa 1974.
8. Filar M., [w:] System Prawa Karnego, t. 4, O przestępstwach w szczególności, cz. 2, red. I. Andrejew, L. Kubicki, J. Waszczyński, Wrocław 1989.
9. Filar M., Berent M., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. M. Filar, Warszawa 2016.
10. Filek B., Wizerunek nagiej osoby jako znamię przestępstwa z art. 191a § 1 k.k., Prokuratura i Prawo 2012, nr 7–8.
11. Gałecki P., Badanie stanu psychicznego. Rozpoznania według ICD-11, Warszawa 2023.
12. Gardocka T., Czy w polskim prawie potrzebny jest kontratyp sztuki?, Palestra 2015, nr 1–2.
13. Gardocki L., Prawo karne, Warszawa 2021.
14. Głuchowski M., Upskirting w prawie polskim, angielskim, walijskim i niemieckim. Karalność potajemnego filmowania pod ubraniem, Ius Novum 2022, t. 16, nr 3.
15. Haslam M., Psychiatria, Poznań 1997.
16. Hypś S., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. A. Grześkowiak, K. Wiak, Warszawa 2021.
17. Imieliński K., [w:] Seksuologia. Zarys encyklopedyczny, red. K. Imieliński, Warszawa 1985.
18. Kępiński A., Z psychopatologii życia seksualnego, Kraków 2003.
19. Kłączyńska N., [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, red. J. Giezek, Warszawa 2014.
20. Kosonoga J., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. R.A. Stefański, Legalis/el. 2021.
21. Kosonoga J., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. R.A. Stefański, Warszawa 2023.
22. Kozłowska-Kalisz P., [w:] Kodeks wykroczeń, red. M. Mozgawa, Warszawa 2009.
23. Krajewski R., Oceny prawne topless, Ius Novum 2010, t. 4, nr 4.
24. Krajewski R., Prawnokarne aspekty ekshibicjonizmu, [w:] Meandry prawa karnego i kryminalistyki. Księga jubileuszowa prof. zw. dra hab. Stanisława Pikulskiego, red. J. Kasprzak, W. Cieślak, I. Nowicka, Szczytno 2015.
25. Krajewski R., Przestępstwo utrwalania i rozpowszechniania wizerunku nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej, Prokuratura i Prawo 2012, nr 5.
26. Królikowski M., Sakowicz A., [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. 2, Komentarz, Art. 117–221, red. M. Królikowski, R. Zawłocki, Legalis/el. 2023.
27. Kulesza J., [w:] Kodeks wykroczeń. Komentarz, red. P. Daniluk, Warszawa 2019.
28. Kulesza J., Prawnokarna ochrona wolności jednostki w kontekście zasad teorii kryminalizacji, Prokuratura i Prawo 2014, nr 6.
29. Kunicka-Michalska B., [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. 2, Komentarz do artykułów 222–316, red. A. Wąsek, Warszawa 2005.
30. Kurzępa B., [w:] Kodeks wykroczeń. Komentarz, Warszawa 2008.
31. Lachowski J., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. V. Konarska-Wrzosek, Warszawa 2018.
32. Lew-Starowicz M., [w:] Seksualność i problemy seksualne z perspektywy psychodynamicznej, red. L. Ciepiałkowska, I. Turbaczewska-Brakoniecka, J. Groth, Warszawa 2018.
33. Lew-Starowicz Z., [w:] Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny, red. A. Bilikiewicz, Warszawa 2011.
34. Makarewicz J., Kodeks karny z komentarzem, Lwów 1932.
35. Marek A., Prawo karne, Warszawa 2011.
36. Mozgawa M., [w:] Kodeks wykroczeń. Komentarz, red. M. Mozgawa, Warszawa 2009.
37. Mozgawa M., [w:] Prawa autorskie i prawa pokrewne. Zarys wykładu, red. M. Poźniak-Niedzielska, J. Szczotka, M. Mozgawa, Bydgoszcz–Warszawa–Lublin 2006.
38. Mozgawa M., Kilka uwag na temat przestępstwa utrwalania wizerunku nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej (art. 191a k.k.), [w:] Nauki penalne wobec szybkich przemian socjokulturowych, Księga jubileuszowa profesora Mariana Filara, red. A. Adamski, J. Bojarski, P. Chrzczonowicz, M. Leciak, Toruń 2012.
39. Mozgawa M., Nazar-Gutowska K., Utrwalanie lub rozpowszechnianie wizerunku nagiej osoby – art. 191 a k.k. (analiza prawnokarna i praktyka ścigania), Prawo w Działaniu 2014, t. 19, https://iws.gov.pl/wp-content/uploads/2018/09/Marek-Mozgawa-Katarzyna-Nazar-Gutowska-Utrwalenie-lub-rozpowszechnianie-wizerunku-nagiej-osoby-art.-191a-k.k.-analiza-prawnokarna-i-praktyka-%C5%9Bcigania-7.pdf.
40. Mozgawa M., Utrwalanie wizerunku nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej albo rozpowszechnianie takich treści (art. 191a k.k.), [w:] System Prawa Karnego, t. 10, Przestępstwa przeciwko dobrom indywidualnym, red. J. Warylewski, Warszawa 2016.
41. Nalewajko J.J., Kubiak R., Sztuka jako okoliczność wyłączająca bezprawność?, Palestra 2000, nr 9–10.
42. Peiper L., Komentarz do kodeksu karnego, prawa o wykroczeniach, przepisów wprowadzających obie te ustawy, Kraków 1936.
43. Piórkowska-Flieger J., [w:] Kodeks wykroczeń. Komentarz, red. T. Bojarski, Warszawa 2019.
44. Piórkowska-Flieger J., Utrwalanie lub rozpowszechnianie intymnego wizerunku innej osoby, [w:] Przestępstwa przeciwko wolności, red. M. Mozgawa, Lublin 2020.
45. Planchon J.B.L., Le Naturisme, ou la Nature confidérée dans les Maladies & leur traitement conforme à la Doctrine & la pratique d’Hippocrate & de fes Sectateurs, Tournay 1778.
46. Rabe-Jabłońska J., Zaburzenia seksualne i zaburzenia identyfikacji płciowej, [w:] Psychiatria. Psychiatria kliniczna, t. 2, red. S. Pużyński, J. Rybakowski, J. Wciórka, Wrocław 2012.
47. Rodzynkiewicz M., [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, t. 2, Komentarz do art. 117–277, red. A. Zoll, Kraków 2006.
48. Rosenham D.L., Seligman M.E.P., Psychopatologia, t. 2, Warszawa 1994.
49. Sieńczyło-Chlabicz J., Rozpowszechnianie wizerunku na gruncie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, Radca Prawny 2001, nr 23.
50. Siewierski M., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. J. Bafia, K. Mioduski, M. Siewierski, Warszawa 1977.
51. Szymczak J. [red.], Słownik języka polskiego, t. 3, Warszawa 1984.
52. Ślęzak P., Ochrona prawa do wizerunku, Katowice 2009.
53. Wala K., Wykroczenie nieobyczajnego wybryku na tle pozostałych wykroczeń przeciwko obyczajności publicznej, Warszawa 2019.
54. Warylewski J., Pasja czy obraza uczuć religijnych? Spór wokół art. 196 kodeksu karnego, [w:] W kręgu teorii i praktyki prawa karnego. Księga poświęcona pamięci Profesora Andrzeja Wąska, red. L. Leszczyński, E. Skrętowicz, Z. Hołda, Lublin 2005.
55. Wilson A., From the Observer archive, 17 March 1974: the naked truth about streaking, The Guardian z 22.03.2015 r.
56. Witczak K., Bezprawne utrwalanie albo rozpowszechnianie wizerunku nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej, rozprawa doktorska, Uniwersytet Łódzki, Łódź 2022, https://dspace.uni.lodz.pl/handle/11089/44476.
57. Witczak K., Komparatystyczne ujęcie pojęć „wizerunek”, „utrwalanie” i „rozpowszechnianie” w ujęciu art. 23 k.c., art. 81 ust. 1 pr. aut. oraz art. 191a k.k., Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna 2017, t. 6, nr 2, https://doi.org/10.14746/fped.2017.6.2.16.
58. Wojnicka E., Prawo do wizerunku w ustawodawstwie polskim, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej 1990, z. 56.
59. Zbrojewska M., [w:] Kodeks wykroczeń, red. T. Grzegorczyk, Warszawa 2013.
Jak cytować (How to cite this)
Mozgawa, K. Nazar, Nagość człowieka z perspektywy prawa karnego, Prawo w Działaniu 2023, t. 55, https://doi.org/10.32041/pwd.5502
Streszczenie
Narodowy Fundusz Ochrony Zabytków jest państwowym funduszem celowym określonym w art. 83b ustawy z 23.07.2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Przepisy powołujące Narodowy Fundusz Ochrony Zabytków weszły w życie z dniem 1.01.2018 r. Dysponentem NFOZ jest minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego. Aktualne rozwiązania dotyczące wpłat do Funduszu mają nadal charakter przejściowy, gdyż część zmian weszła w życie w 2018 r., a reszta wejdzie dopiero w 2024 r.
Celem artykułu jest rozpatrzenie najważniejszych aspektów regulacji prawnej wpłat nawiązek i kar pieniężnych do Funduszu, a także powstania i zasad działania Funduszu. Zagadnienia te związane są też ściśle z procesem zastępowania przepisów karnych systemem administracyjnych kar pieniężnych, stąd analiza tego procesu na gruncie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami stała się również istotnym elementem prowadzonych rozważań.
Abstract
The National Fund for the Protection of Monuments is a state special purpose fund specified in Article 83b of the Act of 23 July 2003 on the protection and care of monuments. The provisions establishing the National Fund for the Protection of Monuments entered into force on 1 January 2018. The administrator of the NFOZ is the minister competent for culture and protection of national heritage. The current solutions regarding payments to the Fund are still of a temporary nature, as some of the changes entered into force in 2018, and the rest will come into force only in 2024.
The aim of the article is to consider the most important aspects of the legal regulation of damages payments and fines to the Fund, including the creation and principles of operation of the Fund. These issues are also closely related to the process of replacing criminal provisions with a system of administrative fines, hence the analysis of this process on the basis of the Act on the Protection and Care of Monuments has also become an important element of the conducted considerations.
Bibliografia (References)
1. Błachnio-Parzych A., Zbieg odpowiedzialności karnej i administracyjno-karnej jako zbieg reżimów odpowiedzialności represyjnej, Warszawa 2016.
2. Cassese S., Il futuro della disciplina dei beni culturali, Giornale di Diritto Amministrativo 2012, nr 7.
3. Cebera A., Firlus J.G., [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. H. Knysiak-Sudyka, Warszawa 2019.
4. Cherka M., Antoniak P., Elżanowski F.M., Wąsowski K.A., Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Komentarz, Warszawa 2010.
5. Cortese W., I bieni culturali e ambientali. Profili normativi, Padova 1999.
6. Gerecka-Żołyńska A., Aktualne problemy wokół karnoprocesowej ochrony dóbr kultury, [w:] Prawna ochrona zabytków, red. T. Gardocka, J. Sobczak, Toruń 2010.
7. Ginter A., Michalak A., Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Komentarz, Warszawa 2016.
8. Gruszecka D., [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, red. J. Giezek, Warszawa 2021.
9. Jakubowski O., Karnoprawna ochrona zabytków – rozważania nad kierunkami zmian prawnych, [w:] Prawo ochrony zabytków, red. K. Zeidler, Warszawa–Gdańsk 2014.
10. Jaworski L., Regulacja obowiązku ochrony zabytków przez organy administracji publicznej, [w:] Prawna ochrona dóbr kultury, red. T. Gardocka, J. Sobczak, Toruń 2009.
11. Kisilowska H., Zieliński G., Administracyjne kary pieniężne – funkcja prewencyjna i represyjna, Prawo w Działaniu 2020, t. 43, https://doi.org/10.32041/pwd.4309.
12. Kowalska-Benasiewicz E., Zbieg przepisów art. 108–109b ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z innymi przepisami typizującymi przestępstwa i wykroczenia, [w:] Prawo ochrony zabytków, red. K. Zeidler, Warszawa–Gdańsk 2014.
13. Kozień A., Idea wolności jednostki – właściciela zabytku w Unii Europejskiej w kontekście modelu kar administracyjnych w prawie polskim, praca doktorska, Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Kraków 2022, https://ruj.uj.edu.pl/.
14. Kozłowska-Kalisz P., [w:] Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, red. M. Mozgawa, LEX/el. 2023.
15. Kulik M., Szczekala A., Odpowiedzialność karna za przestępstwo zniszczenia lub uszkodzenia zabytku, [w:] Prawna ochrona zabytków, red. T. Gardocka, J. Sobczak, Toruń 2010.
16. Lenczowska-Soboń K., Przestępstwo zniszczenia lub uszkodzenia zabytku, Warszawa 2022.
17. Mamak K., Konstytucyjne wyznaczniki postępowania represyjnego, [w:] Postępowanie karne a inne postępowania represyjne, red. P. Czarnecki, Warszawa 2016.
18. Marek A., Prawo karne, Warszawa 2000.
19. Oczkowski T., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. V. Konarska-Wrzosek, Warszawa 2020.
20. Pepe I., Compendio di legislazione dei beni culturali, Napoli 2003.
21. Pruszyński J., Dziedzictwo kultury Polski. Jego straty i ochrona prawna, t. 1, Kraków 2001.
22. Pruszyński J., Prawna ochrona zabytków architektury w Polsce, Warszawa 1977.
23. Pruszyński J.P., Ochrona zabytków w Polsce. Geneza, organizacja, prawo, Warszawa 1989.
24. Przybysz P., Funkcje sankcji administracyjnych, [w:] Sankcje administracyjne. Blaski i cienie, red. M. Stahl, R. Lewicka, M. Lewicki, Warszawa 2011.
25. Przybysz P.M., [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2022.
26. Sienkiewicz Z., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. O. Górniok, Warszawa 2006.
27. Sługocki J., Opieka nad zabytkiem nieruchomym. Problemy administracyjnoprawne, Warszawa 2017.
28. Sługocki J., Organizacja i funkcjonowanie administracji publicznej we Włoszech: zagadnienia administracyjnoprawne, Szczecin–Poznań 2005.
29. Stahl M., Wprowadzenie. Sankcje administracyjne – problemy węzłowe, [w:] Sankcje administracyjne. Blaski i cienie, red. M. Stahl, R. Lewicka, M. Lewicki, Warszawa 2011.
30. Szelągowska K., [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz do art. 127–269, t. 3, red. M. Karpiuk, P. Krzykowski, A. Skóra, Olsztyn 2021.
31. Trzciński M., Próba oceny nowych rozwiązań w zakresie karnoprawnej ochrony dziedzictwa kultury, Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego 2019, t. 51, https://doi.org/10.19195/2084-5065.51.7.
32. Trzciński M., Przestępczość przeciwko zabytkom, Prokuratura i Prawo 2011, nr 6.
33. Wegner J., [w:] Z. Kmieciak, M. Wojtuń, J. Wegner, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2023.
34. Wróbel A., [w:] M. Jaśkowska, M. Wilbrandt-Gotowicz, A. Wróbel, Komentarz aktualizowany do Kodeksu postępowania administracyjnego, LEX/el. 2023.
35. Zalasińska K., Polityka administracyjna w zakresie prawnej ochrony zabytków, [w:] Prawna ochrona zabytków, red. T. Gardocka, J. Sobczak, Toruń 2010.
36. Zeidler K., Prawo ochrony dziedzictwa kultury jako nowa gałąź prawa, [w:] Prawo ochrony zabytków, red. K. Zeidler, Warszawa–Gdańsk 2014.
37. Zeidler K., Prawo ochrony dziedzictwa kultury, Warszawa 2007.
Jak cytować (How to cite this)
Sługocki, Wpłaty nawiązek i kar pieniężnych do Narodowego Funduszu Ochrony Zabytków,Prawo w Działaniu 2023, t. 55, https://doi.org/10.32041/pwd.5503
Streszczenie
Autor artykułu przeprowadza analizę wzajemnych relacji między pojęciami cyberprzestępczości i cyberterroryzmu w kontekście polskiego prawa karnego, korzystając z wiedzy kryminologicznej. Celem opracowania jest opisanie tego problemu z perspektywy normatywnej oraz zaproponowanie odpowiednich zmian w polityce karnej polskiego ustawodawcy. Głównym przedmiotem badań dogmatycznych, opartych również na przeglądzie stosownej literatury krajowej i zagranicznej, są zakresy pojęcia „cyberprzestępstwa” w odniesieniu do spełnienia przesłanek określonych w art. 115 § 20 Kodeksu karnego, które dotyczą przestępstw o charakterze terrorystycznym. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że nie wszystkie cyberprzestępstwa objęte polskim Kodeksem karnym spełniają przesłanki opisane w art. 155 § 20 k.k. i nie można ich zatem uznać za cyberterroryzm. Wynika to przede wszystkim z formalnej przesłanki górnego zagrożenia karą, która nie może być niższa niż 5 lat pozbawienia wolności. W związku z tym autor sugeruje rezygnację z tej formalnej przesłanki i skupienie się wyłącznie na celach sprawcy, co może przyczynić się do większej skuteczności polityki karnej w zwalczaniu cyberterroryzmu.
Abstract
The author of the article analyzes the mutual relations between the concepts of cybercrime and cyberterrorism in the context of Polish criminal law, drawing on criminological knowledge. The aim of the study is to describe this problem from a normative perspective and propose appropriate changes in the criminal policy of the Polish legislature. The main subject of the doctrinal research, which is also based on a review of relevant domestic and foreign literature, is the scope of the concept of cybercrime in relation to the fulfillment of the conditions specified in Article 115 § 20 of the Criminal Code, which pertain to terrorist offenses. Based on the conducted research, it has been observed that not all cybercrimes covered by the Polish Criminal Code meet the conditions described in Article 155 § 20 of the Criminal Code and therefore cannot be considered as cyberterrorism. This primarily stems from the formal criterion of a higher penalty, which cannot be lower than 5 years of imprisonment. Therefore, the author suggests abandoning this formal criterion and focusing solely on the intentions of the perpetrator, which may contribute to a greater effectiveness of the criminal policy in combating cyberterrorism.
Bibliografia (References)
Adamski A., Buszujący w sieci. Cybernowelizacja prawa karnego, Rzeczpospolita z 27.10.2003 r.
Akdeniz Y., An Advocacy Handbook for the Non Governmental Organisations, The Council of Europe’s Cyber-Crime Convention 2001 and the additional protocol on the criminalisation of acts of a racist or xenophobic nature committed through computer systems, 2003, https://www.cyber-rights.org/cybercrime/coe_handbook_crcl.pdf.
Al Mazari A., Anjariny A.H., Habib S.A., Nyakwende E., Cyber Terrorism Taxonomies: Definition, Targets, Patterns, Risk Factors, and Mitigation Strategies, International Journal of Cyber Warfare and Terrorism 2016, t. 6, nr 1, https://doi.org/10.4018/IJCWT.2016010101.
Belov A., Delembovsky M., Shklyar V., Simulation of cyber threats for the Internet of Things, Transfer of Innovative Technologies 2021, t. 4, nr 1, https://doi.org/10.32347/tit2141.0303.
Bernik I., Cybercrime and Cyberwarefare, London 2014.
Burdziak K., Definicja przestępstwa o charakterze terrorystycznym przewidziana w polskim Kodeksie karnym w świetle rozwiązań Unii Europejskiej, Rady Europy i Organizacji Narodów Zjednoczonych – raport z projektu badawczego, Warszawa 2021.
Constantin M., Bortea A., Mema D., Risks and Vulnerabilities in Digital Public Services. Threat of Cyberterrorism Vs Romania’s Cybersecurity Strategy, Holistica – Journal of Business and Public Administration 2020, nr 11.
Conway M., What is Cyberterrorism and How Real is the Threat?: A Review of the Academic Literature, 1996–2009, [w:] Cyber Behavior: Concepts, Methodologies, Tools, and Applications, Management Association, Information Resources, Hershey 2014, https://doi.org/10.4018/978-1-4666-5942-1.
Denning D., Cyberterrorism, Testimony before the Special Oversight Panel of Terrorism Committee on Armed Services, 23.05.2000, http://www.cs.georgetown.edu/∼denning/infosec/cyberterror.html.
Evans D., The Internet of Things. How the Next Evolution of the Internet is Changing Everything, White paper, 2011, https://www.cisco.com/c/dam/en_us/about/ac79/docs/innov/IoT_IBSG_0411FINAL.pdf.
Filipkowski W., Lonca R., Analiza zamachów samobójczych w aspekcie kryminologicznym i prawnym, Część III, Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego 2011, nr 4(3).
Filipkowski W., Picarela L., Criminalizing Cybercrimes: Italian and Polish Experiences, Bialystok Legal Studies 2021, t. 26, nr 3, https://doi.org/10.15290/bsp.2021.26.03.09.
Foldes S., Comments on the notion of information system in the Budapest Convention on Cybercrime, the EU directive, and selected penal codes, 2017, https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-01588889.
Foltz C.B., Cyberterrorism, computer crime, and reality, Information Management & Computer Security 2004, t. 12, nr 2.
Gordon S., Ford R., Cyberterrorism?, Computers & Security 2002, t. 21, nr 7, https://doi.org/10.1016/S0167-4048(02)01116-1.
Hoc S., Postanowienia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącej ataków na systemy informatyczne, Przegląd Prawa Publicznego 2015, nr 3.
Jaroszewska I.A., Wybrane aspekty przestępczości w cyberprzestrzeni, Olsztyn 2017.
Khaeriah Kadir N., Judhariksawan, Maskun, Terrorism and Cyberspace: A Phenomenon of Cyber-Terrorism as Transnational Crimes, Fiat Justisia 2019, t. 13, nr 4, https://doi.org/10.25041/fiatjustisia.v13no4.1735.
Khan S., Saleh T., Dorasamy M., Khan N., Tan Swee Leng O., Gale Vergara R., A systematic literature review on cybercrime legislation, F1000Research 2022, nr 11:971, https://doi.org/10.12688/f1000research.123098.1.
Konieczny M., Cyberprzestępczość – krótka historia, współczesne oblicza i trudna do przewidzenia przyszłość, Roczniki Administracji i Prawa 2023, t. 23, z. 1, https://doi.org/10.5604/01.3001.0016.3776.
Kopczewski M., Elementy infrastruktury krytycznej państwa /organizacji/ – jako obiekty narażone na ataki cyberterrorystyczne, Zakopane 2011, http://www.ptzp.org.pl/'les/konferencje/kzz/artyk_pdf_2011/054.pdf.
Kośka M., Cyberterroryzm – zadania antyterrorystyczne Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w kontekście obowiązujących aktów prawnych, Wiedza Obronna 2022, t. 279, nr 2, https://doi.org/10.34752/2022-j279.
Lewulis P., O rozgraniczeniu definicyjnym pomiędzy przestępczością „cyber” i „komputerową” dla celów praktycznych i badawczych, Prokuratura i Prawo 2021, nr 3.
Mahinderjit Singh M., Abu Bakar A., A Systemic Cybercrime Stakeholders Architectural Model, Procedia Computer Science 2019, t. 161, https://doi.org/10.1016/j.procs.2019.11.227.
Neagu F.S., Savu A., The costs of cyberterrorism for the national economy: United States of America vs Egypt, [w:] Proceedings of the 13th International Conference on Business Excellence 2019, https://doi.org/10.2478/picbe-2019-0086.
Ozeren S., Global response to cyberterrorism and cybercrime: A matrix for international cooperation and vulnerability assessment, rozprawa doktorska, University of North Texas 2005, https://digital.library.unt.edu/ark:/67531/metadc4847/m2/1/high_res_d/dissertation.pdf.
Radoniewicz F., Odpowiedzialność karna za przestępstwo hackingu, Prawo w Działaniu 2013, t. 13, https://iws.gov.pl/wp-content/uploads/2018/09/Filip-Radoniewicz-Odpowiedzialno%C5%9B%C4%87-karna-za-przest%C4%99pstwo-hackingu-121.pdf.
Ranjan Srivastava S., Dube S., Cyberattacks, Cybercrime and Cyberterrorism, [w:] Handbook of Research on Network Forensics and Analysis Techniques, red. G. Shrivastava, P. Kumar, B.B. Gupta, S. Bala, N. Dey, Hershey 2018, https://doi.org/10.4018/978-1-5225-4100-4.ch010.
Samodulska M., Crimes Committed via the Internet – Selected Aspects, Teka Komisji Prawniczej 2014, t. 7.
Seissa I.G., Ibrahim J., Yahaya N.-Z., Cyberterrorism Definition Patterns and Mitigation Strategies: A Literature Review, International Journal of Science and Research 2017, t. 6, nr 1, https://doi.org/10.21275/art20163936.
Siwicki M., Podział i definicja cyberprzestępstw, Prokuratura i Prawo 2012, nr 7–8.
Skoneczny Ł., Rola Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w systemie bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej, Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego 2009, nr 1.
Smarzewski M., Cyberterroryzm a cyberprzestępstwa o charakterze terrorystycznym, Ius Novum 2017, nr 1.
Szpor G., [w:] Ustawa o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa, red. G. Szpor, A. Gryszczyńska, K. Czaplicki, Warszawa 2019.
Worona J., Prace naczelnych organów administracji państwowej a cyberbezpieczeństwo Polski, Białostockie Studia Prawnicze 2016, nr 20.
Woszek S., Cyberbezpieczeństwo państw w XXI wieku na przykładzie Rzeczypospolitej Polskiej, Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego 2022, t. 14, nr 27, https://doi.org/10.4467/20801335PBW.22.056.16947.
Jak cytować (How to cite this)
Filipkowski, Cyberprzestępstwa o charakterze terrorystycznym w polskim prawie karnym, Prawo w Działaniu 2023, t. 55, https://doi.org/10.32041/pwd.5504
Streszczenie
Jedną z przesłanek legalnego przerwania ciąży jest jej powstanie w następstwie czynu zabronionego. Artykuł stanowi analizę powyższego zagadnienia w świetle regulacji prawnych przerywania ciąży wraz z odniesieniem się do jej szczegółów.
Abstract
One of the prerequisites for legal termination of pregnancy is its arising as a result of a prohibited act. The article is devoted to its analysis from a broader perspective of legal regulations of termination of pregnancy and to refer to its details.
Bibliografia (References)
Bławat A., Ciąża z gwałtu, [w:] Słownik małżeństwa i rodziny, red. E. Ozorowski, Warszawa 1999.
Daszkiewicz K., Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu. Rozdział XIX Kodeksu karnego. Komentarz, Warszawa 2000.
Filar M., Lekarskie prawo karne, Kraków 2000.
Fiutak A., Odpowiedzialność karna za wykonanie zabiegu leczniczego bez zgody pacjenta, Warszawa 2016.
Fiutak A., Prawo w medycynie, Warszawa 2021.
Gardocki L., Prawo karne, Warszawa 2015.
Kokot R., Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu, [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. R.A. Stefański, Warszawa 2020.
Krajewski R., Prawa i obowiązki seksualne małżonków. Studium prawne nad normą i patologią zachowań, Warszawa 2009.
Krajewski R., Prawne kontrowersje ochrony życia człowieka. Studium z prawa polskiego i prawa kanonicznego, Płock 2004.
Krajewski R., Uzasadnienia kryminalizacji kazirodztwa, Prokuratura i Prawo 2016, nr 6.
Królikowski M., Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu, [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. 1, Komentarz. Art. 117–221, red. M. Królikowski, R. Zawłocki, Warszawa 2017.
Kubiak R., Prawo medyczne, Warszawa 2021.
Lachowski J., Legalna aborcja, [w:] System Prawa Karnego, t. 4, Nauka o przestępstwie. Wyłączenie i ograniczenie odpowiedzialności karnej, red. L.K. Paprzycki, Warszawa 2016.
Michalska-Warias A., Zgwałcenie w małżeństwie. Studium prawnokarne i kryminologiczne, Warszawa 2016.
Orchowski J., Prawo do życia nienarodzonych, Chrześcijanin w Świecie 1987, nr 11.
Potulski J., Przestępstwo przerwania ciąży, [w:] System Prawa Karnego, t. 10, Przestępstwa przeciwko dobrom indywidualnym, red. J. Warylewski, Warszawa 2016.
Tokarczyk R., Prawa narodzin, życia i śmierci, Kraków 2000.
Wiak K., Ochrona dziecka poczętego w polskim prawie karnym, Lublin 2001.
Zielińska E., Ograniczenia czasowe dopuszczalności zabiegów i wskazania do przerywania ciąży, [w:] Prawne problemy ludzkiej prokreacji, red. W. Lang, Toruń 2000.
Zoll A., Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu, [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. 2, Komentarz do art. 117–211a, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2017.
Jak cytować (How to cite this)
Krajewski, Powstanie ciąży w następstwie czynu zabronionego jako przesłanka legalnego jej przerwania, Prawo w Działaniu 2023, t. 55, https://doi.org/10.32041/pwd.5505
Streszczenie
Celem wypowiedzi jest rozważenie, w jaki sposób uczestnik procesu karnego winien i klasyfikować, i później argumentować zarzuty, które stawia w apelacji sądowi a quo w zakresie albo posłużenia się, albo braku posłużenia się przez ten sąd domniemaniami relewantnymi prawnokarnie. Wobec powyższego w pierwszej kolejności omówione zostały zagadnienia związane z konstruowaniem normy domniemania i z modelowaniem procesu odwoławczego, by następnie, na tej kanwie, możliwe było pochylenie się nad aktualną regulacją procedury apelacyjnej w Kodeksie postępowania karnego. W artykule przedstawione zostały wyniki badań przeprowadzonych z wykorzystaniem metod dogmatycznoprawnej oraz teoretycznoprawnej, zaś sama narracja została zobrazowana z użyciem egzemplifikacji wręcz modelowej normy nakazującej nieadekwatne odzwierciedlenie wyników postępowania dowodowego, a więc domniemania pochodzenia majątku z przestępstwa z art. 45 § 2 Kodeksu karnego. Wydaje się, że zabieg ten sprzyja konfirmacji tezy, iż posłużenie się domniemaniem – mimo materialnoprawnej proweniencji normy tego typu – może stać się przedmiotem zarzutu faktualnego, oderwanego od dokonywania przez sąd tzw. swobodnej oceny dowodów.
Abstract
The purpose of the discussion is to consider how a participant in a criminal trial should both classify and then argue the allegations that they raise in an appeal against the court a quo in terms of either the use or lack of use by that court of criminal law presumptions. Therefore, in the first place, issues related to the construction of the presumption norm and the modeling of the appeal process are discussed, so that later, on this basis, it is possible to focus on the current regulation of the appeal procedure in the Code of Criminal Procedure. The article presents the results of research conducted using dogmatic-legal and theoretical-legal methods, and the narrative itself has been illustrated with the use of an exemplification of a model norm requiring inadequate reflection of the results of evidence proceedings, i.e. the presumption of origin of assets from crime, laid down in Article 45 § 2 of the Penal Code. It seems that this procedure is conducive to confirming the thesis that the use of a presumption – despite the substantive legal provenance of a norm of this type – may become the subject of a factual allegation, separate from the so-called free evaluation of evidence.
Bibliografia (References)
1. Bielski M., Zasady konstruowania zarzutów apelacyjnych opartych na względnych przyczynach odwoławczych, [w:] Fiat iustitia pereat mundus. Księga jubileuszowa poświęcona Sędziemu Sądu Najwyższego Stanisławowi Zabłockiemu z okazji 40-lecia pracy zawodowej, red. P. Hofmański, Warszawa 2014.
2. Czwojda A., Przepadek korzyści majątkowej w polskim prawie karnym, Wrocław 2018.
3. Fila K., Domniemanie w polskim prawie karnym, dotychczas niepublikowana rozprawa doktorska, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław 2021.
4. Fila K., Wiek nieletniego sprawcy czynu zabronionego jako podstawa domniemania możliwości ponoszenia odpowiedzialności karnej w świetle projektu nowelizacji Kodeksu karnego z 2019 r., Probacja 2019, nr 4, https://doi.org/10.5604/01.3001.0014.1395.
5. Fryddman S., Drapkin E., Domniemania prawne, [w:] Ogólna nauka o prawie, t. 2, red. B. Wróblewski, Wilno 1938.
6. Giezek J., [w:] Prawo karne materialne. Część ogólna i szczególna, red. M. Bojarski, Warszawa 2020.
7. Giezek J., Fakty oraz ich ocena jako przedmiot materialnoprawnych domniemań w procesie karnym, Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji 2018, nr 3833.
8. Gruszecka D., [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, red. J. Giezek, LEX/el. 2021.
9. Gutowski M., Kardas P., Wykładnia i stosowanie prawa w procesie opartym na Konstytucji, Warszawa 2017.
10. Hermeliński W., Nita-Światłowska B., Zakaz wstecznego stosowania przepisów prawnokarnych – uwagi w kontekście nowelizacji Kodeksu karnego rozszerzającej domniemanie przestępczego pochodzenia mienia, Palestra 2019, nr 3.
11. Janusz-Pohl B., Uwagi o doniosłości koncepcji domniemań relewantnych prawnokarnie, Prawo w Działaniu 2020, t. 43, https://doi.org/10.32041/pwd.4302.
12. Kardas P., O relacjach między strukturą przestępstwa a dekodowanymi z przepisów prawa karnego strukturami normatywnymi, Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych 2012, nr 4.
13. Komisarski H., Konstrukcja apelacji w sprawach karnych – repetytorium przed kolokwium rocznym z prawa karnego, wykład wygłoszony 10.09.2022 r., https://www.adwokatura.pl/konferencje-i-szkolenia/nagranie-z-repetytorium-z-konstrukcji-apelacji-w-sprawach-karnych-dostepne/.
14. Korzeniak M., Szurman M., Domniemanie przestępnego pochodzenia mienia (jurydyczne ukształtowanie art. 45 § 2 k.k.), Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych 2019, nr 1.
15. Kunicki A., Domniemania w prawie rzeczowym, Warszawa 1969.
16. Lipiński K., Łączenie i mieszanie zarzutów w apelacji karnej, Palestra 2020, nr 1.
17. Lipiński K., Zasada domniemania niewinności – próba spojrzenia materialnoprawnego, Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego 2016, nr 41.
18. Morawski L., Ciężar dowodu – niektóre problemy dowodowe, Studia Cywilistyczne 1982, nr 32.
19. Nowacki J., Domniemania prawne, Katowice 1976.
20. Patryas W., Próba wyjaśnienia domniemań prawnych, Poznań 2011.
21. Pawela S., Względne przyczyny odwoławcze, Warszawa 1970.
22. Pohl Ł., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. R. Stefański, Legalis/el. 2021.
23. Pohl Ł., Struktura normy sankcjonowanej w prawie karnym, Poznań 2007.
24. Przybylski-Lewandowski F., Domniemanie prawne, [w:] Leksykon współczesnej teorii i filozofii prawa, red. J. Zajadło, Warszawa 2007.
25. Pulka Z., Poznanie dogmatycznoprawne i teoretycznoprawne – dwa elementy w strukturze poznania filozoficznego, [w:] Przestępstwo – kara – polityka kryminalna. Problemy tworzenia i funkcjonowania prawa. Księga jubileuszowa z okazji 70. rocznicy urodzin Profesora Tomasza Kaczmarka, red. J. Giezek, Kraków 2006.
26. Raglewski J., [w:] Kodeks karny. Część ogólna, t. 1, cz. 1, Komentarz do art. 1–52, red. W. Wróbel, A. Zoll, LEX/el. 2016.
27. Stój Z., Z problemów pojęcia domniemań prawnych, Rzeszowskie Zeszyty Naukowe. Prawo, Ekonomia 1998, nr 23.
28. Szeleszczuk D., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. A. Grześkowiak, K. Wiak, Legalis/el. 2021.
29. Świecki D., Konstrukcja apelacji jako środka odwoławczego w procesie karnym, Warszawa 2018.
30. Świecki D., Zarzut jako składnik środka odwoławczego, [w:] Fiat iustitia pereat mundus. Księga jubileuszowa poświęcona Sędziemu Sądu Najwyższego Stanisławowi Zabłockiemu z okazji 40-lecia pracy zawodowej, red. P. Hofmański, Warszawa 2014.
31. Tyszkiewicz L., O definicji przestępstwa, jej strukturze i elementach, Problemy Prawa Karnego. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego 1995, nr 21.
32. Wassermann W., Zasady formułowania zarzutów apelacyjnych w obowiązującej procedurze karnej, Prokuratura i Prawo 2010, nr 6.
33. Wróbel W., O domniemaniach w zakresie przesłanek odpowiedzialności karnej, Prace Instytutu Prawa Własności Intelektualnej UJ 2006, nr 96.
34. Wróblewski J., Domniemania w prawie. Problematyka teoretyczna, Studia Prawno-Ekonomiczne 1970, nr 10.
35. Wróblewski J., Sądowe stosowanie prawa, Warszawa 1988.
36. Zagrodnik J., Metodyka pracy obrońcy i pełnomocnika w sprawach karnych i karnych skarbowych, Warszawa 2016.
37. Zawłocki R., O metodzie interpretacji przepisów prawa karnego, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2004, nr 4.
38. Zieliński M., Wykładnia prawa. Zasady – reguły – wskazówki, Warszawa 2017.
Artykuł PDF
Jak cytować (How to cite this)
K. Fila, Niewłaściwe posługiwanie się przez sądy domniemaniami relewantnymi prawnokarnie jako przedmiot zarzutów apelacyjnych – rozważania z uwzględnieniem art. 45 § 2 Kodeksu karnego, Prawo w Działaniu 2023, t. 55, https://doi.org/10.32041/pwd.5506
Streszczenie
Celem niniejszej publikacji jest zaprezentowanie wyjątkowo istotnego zagadnienia z perspektywy krajowej, a mianowicie zwalczania przestępstw gospodarczych ze szczególnym uwzględnieniem obszaru wyłudzeń funduszy unijnych. Zagadnienie to jest o tyle istotne, że sprawnie działający aparat państwa w zakresie zwalczania i zapobiegania tego typu przestępczości sprawia, iż Polska może być postrzegana na arenie międzynarodowej jako partner, który w sposób sprawny potrafi eliminować i zapobiegać tego typu przestępczości, co z kolei w sposób wymierny przekłada się na wpływy do budżetu państwa oraz uszczelnienie krajowego systemu finansowego. W artykule zaprezentowane zostały także przykłady postępowań karnych prowadzonych w głównej mierze przez wyspecjalizowane komórki prokuratury, w tym przez wydziały do spraw przestępczości gospodarczej oraz wydziały zamiejscowe Departamentu do Spraw Przestępczości Zorganizowanej i Korupcji działającego w strukturze Prokuratury Krajowej.
Abstract
The aim of the article is to analyze the court practice in adjudicating on the authorization to provide health services to an adult patient. In the first part, interpretation problems regarding the legal regulations of this consent, reported in the doctrine of medical law, were signaled. In the second part, these problems are juxtaposed with the results of an empirical (file) study covering court proceedings for authorization to provide health services. In conclusion, detailed comments on judicial practice were formulated, including, inter alia, specifying the circle of participants in the proceedings, the manner of taking evidence and formulating the operative part of the judgment, and the desirability of maintaining the current model of the discussed court proceedings was questioned. It seems that in many cases it would be more functional for doctors themselves to make decisions on medical consent.
Bibliografia (References)
1. Baładynowicz A., System kontroli przestępczości gospodarczej, Prokuratura i Prawo 2004, nr 9.
2. Baładynowicz A., Zapobieganie przestępczości. Studium prawno-porównawcze z zakresu polityki kryminalnej, Warszawa 1998.
3. Blicharz G., Oręziak B., Wielec M. [red.], Rynek finansowy. Zapobieganie przyczynom przestępczości, Warszawa 2019.
4. Filipkowski W., Przestępczość gospodarcza, [w:] Kryminologia. Stan i perspektywy rozwoju, Warszawa 2019.
5. Górniok O., Koncepcja przestępstw gospodarczych w doktrynie niemieckiej a polityka kryminalna, Państwo i Prawo 1993, nr 1.
6. Górniok O., Przestępczość gospodarcza i jej zwalczanie, Warszawa 1994.
7. Górniok O., Przestępczość gospodarcza: wybrane przejawy i uwarunkowania, Katowice 1986.
8. Lipińska A., Zarzadzanie, sprawozdawczość, kontrola, promocja i ewaluacja projektów dofinansowanych z funduszy unijnych, Warszawa 2008.
9. Ocieczek G., Przestępczość zorganizowana w ujęciu statystycznym, ze szczególnym uwzględnieniem przestępczości o charakterze narkotykowym (część II 2004–2021), Prokuratura i Prawo 2022, nr 6.
10. Ocieczek G., Wybrane zagadnienia związane ze zwalczaniem zorganizowanej przestępczości VAT w ujęciu praktycznym, Prokuratura i Prawo 2022, nr 11.
11. Palacz D., Pojęcie, symptomy i cechy przestępczości gospodarczej, [w:] Przestępczość gospodarcza. Istota zjawiska. Zasady odpowiedzialności, mechanizmy przestępcze i metody działania sprawców, red. P. Łabuz, I. Malinowska, M. Michalski, T. Safijański, Warszawa 2017.
12. Stratyński F., Przestępczość ekonomiczna jako główny kierunek rozwoju zorganizowanych grup przestępczych. Czy jesteśmy na to gotowi?, [w:] Przestępczość w XXI w. Zapobieganie i zwalczanie, red. E. Pływaczewski, W. Filipkowski, Z. Rau, Warszawa 2015.
13. Sutherland E.H., White Collar Crime, New York 1949.
14. Waszak M., Strażnicy demokracji. Nowe perspektywy ochrony sygnalistów, Warszawa 2020.
15. Zientara A., Przestępstwo nadużycia zaufania z art. 296 kodeksu karnego, Warszawa 2010.
Artykuł PDF
Jak cytować (How to cite this)
G. Ocieczek, Wybrane zagadnienia związane ze zwalczaniem przestępczości gospodarczej na przykładzie wyłudzeń funduszy unijnych. Studium przypadków, Prawo w Działaniu 2023, t. 55, https://doi.org/10.32041/pwd.5507
Streszczenie
Artykuł opisuje wyniki badania dotyczącego problematyki ściągalności należności (świadczeń pieniężnych i nawiązek) na rzecz Funduszu Sprawiedliwości (Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej). Obejmuje analizę stanu prawnego, analizę danych statystycznych dotyczących funkcjonowania systemu orzekania i egzekucji tych należności, analizę danych budżetowych Funduszu oraz założenia metodologiczne i wyniki przeprowadzonego badania akt z sądowego wykonywania wymienionych środków karnych.
Ogólna ściągalność należności na rzecz Funduszu Sprawiedliwości wydaje się być obecnie na dosyć dobrym poziomie. Efektywność wykonywania analizowanych świadczeń pieniężnych i nawiązek istotnie statystycznie poprawiają takie czynniki jak: posiadanie stałej pracy w momencie prowadzenia sprawy karnej lub bycie emerytem albo rencistą, wysokość uzyskiwanych dochodów, brak uprzedniej karalności, zakończenie sprawy karnej warunkowym umorzeniem postępowania, wymierzenie skazanemu kary wolnościowej.
Abstract
The article presents the results of a study on the issue of the collectability of cash benefits and interest adjudged for the benefit of the Justice Fund (Fund for Victims’ Aid and Post-Penitentiary Assistance), including an legal analysis, an analysis of statistical data on the functioning of the system of adjudication and enforcement of these measures, an analysis of the Fund’s budget data, as well as methodological foundations and the results of a court files study on judicial enforcement of the above-mentioned measures.
The overall collection rate of the analysed monetary measures currently appears to be at a fairly good level. The effectiveness of its enforcement is statistically significantly improved by factors such as having a permanent job at the time of the criminal case or being a pensioner, the amount of income received, having no previous criminal record, ending the criminal case with a conditional discontinuance of proceedings and imposing a non-custodial sentence on the convicted person.
Bibliografia (References)
1. Cieślak W., Kanty T., Wybrane problemy stosowania i wykonywania nawiązki oraz świadczenia pieniężnego na cele społeczne (w świetle danych statystycznych i badań aktowych), Gdańskie Studia Prawnicze 2008, t. 19.
2. Gruszecka D., 47, [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, red. J. Giezek, Warszawa 2021.
3. Harris A., A pound of flesh: Monetary sanctions as punishment for the poor, New York 2016.
4. Jankowski M., Momot S., Egzekwowanie grzywien i niektórych należności sądowych zasądzonych w postępowaniu karnym, Warszawa 2015, https://iws.gov.pl/wp-content/uploads/2018/08/IWS_Jankowski-M.Momot-S._Egzekwowanie-grzywien.pdf.
5. Jaroch W., Polityka karna – strategia punitywna czy liberalna, Studia Prawnoustrojowe 2012, nr 15.
6. Kozłowska-Kalisz P., 43(a), [w:] Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, red. M. Mozgawa, LEX/el. 2022.
7. Kozłowska-Kalisz P., 47, [w:] Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, red. M. Mozgawa, LEX/el. 2022.
8. Link N.W., Powell K., Hyatt J.M., Ruhland E.L., Considering the Process of Debt Collection in Community Corrections: The Case of the Monetary Compliance Unit, Journal of Contemporary Criminal Justice 2021, t. 37, nr 1, https://doi.org/10.1177/1043986220971394.
9. Lipiński K., 43(a), [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, red. J. Giezek, Warszawa 2021.
10. Martin K.D., Monetary Myopia: An Examination of Institutional Response to Revenue From Monetary Sanctions for Misdemeanors, Criminal Justice Policy Review 2018, t. 29, nr 6–7, https://doi.org/10.1177/0887403418761099.
11. Melezini M., Środki karne jako instrument polityki kryminalnej, Białystok 2013.
12. O’Malley P., Theorizing fines, Punishment & Society 2009, t. 11, nr 1, https://doi.org/10.1177/1462474508098133.
13. Ostaszewski P., Między przemocą ekonomiczną a karaniem za długi. Kryminologiczne studium przestępstwa niealimentacji, Warszawa 2022.
14. Ostaszewski P., Ściągalność świadczeń pieniężnych i nawiązek orzekanych na rzecz Funduszu Sprawiedliwości, Warszawa 2023, https://iws.gov.pl/analizy-i-raporty/raporty/.
15. Pikulski S., Polityka karna w Polsce z perspektywy międzynarodowej, Białostockie Studia Prawnicze 2009, Współczesne zagrożenia przestępczością i innymi zjawiskami patologicznymi a prawo karne i kryminologia, z. 6.
16. Pleggenkuhle B., Kras K.R., Huebner B.M., Twice Punished: Perceived Procedural Fairness and Legitimacy of Monetary Sanctions, Journal of Contemporary Criminal Justice 2021, t. 37, nr 1, https://doi.org/10.1177/1043986220965035.
17. Raine J., Dunstan E., Mackie A., Financial Penalties as a Sentence of the Court: Lessons for Policy and Practice from Research in the Magistrates’ Courts of England and Wales, Criminal Justice 2003, t. 3, nr 2, https://doi.org/10.1177/1466802503003002003.
18. Ruback R.B., Bergstrom M.H., Economic Sanctions in Criminal Justice: Purposes, Effects, and Implications, Criminal Justice and Behavior 2006, t. 33, nr 2, https://doi.org/10.1177/0093854805284414.
19. Ruhland E., Holmes B., Petkus A., The role of fines and fees on probation outcomes, Criminal Justice and Behavior 2020, t. 47, nr 10, https://doi.org/10.1177/0093854820918877.
20. Ruhland E., Petkus A., Link N.W., Hyatt J.M., Holmes B., Pate S., Monetary Sanctions in Community Corrections: Law, Policy, and Their Alignment With Correctional Goals, Journal of Contemporary Criminal Justice 2021, t. 37, nr 1, https://doi.org/10.1177/1043986220971393.
21. Sieradzka-Kośla A., Nawiązka, [w:] Środki karne po nowelizacji w 2015 roku, red. A. Stefański, Warszawa 2016.
22. Slavinski I., Spencer-Suarez K., The Price of Poverty: Policy Implications of the Unequal Effects of Monetary Sanctions on the Poor, Journal of Contemporary Criminal Justice 2021, t. 37, nr 1, https://doi.org/10.1177/1043986220971395.
23. Stefański R.A., Świadczenie pieniężne, [w:] Środki karne po nowelizacji w 2015 roku, red. R. Janiszowski-Downarowicz, Warszawa 2016.
24. Ziółkowska A., 43(a), [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. V. Konarska-Wrzosek, Warszawa 2020.
Artykuł PDF
Jak cytować (How to cite this)
P. Ostaszewski, Ściągalność świadczeń pieniężnych i nawiązek orzekanych na rzecz Funduszu Sprawiedliwości, Prawo w Działaniu 2023, t. 55, https://doi.org/10.32041/pwd.5508
Streszczenie
Celem artykułu było dokonanie oceny zasadności wprowadzenia do Kodeksu karnego art. 244c. Przewiduje on możliwość karalności osoby, która uchyla się od wykonania orzeczonego przez sąd – na rzecz pokrzywdzonego – środka kompensacyjnego w postaci obowiązku naprawienia szkody albo nawiązki za przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego. Regulacja ta została poddana analizie z wykorzystaniem metody formalno-dogmatycznej, w celu zweryfikowania, czy wprowadzony przepis jest spójny z innymi rozwiązaniami prawa karnego i czy nie zawiera on błędów konstrukcyjnych. W wyniku tej analizy stwierdzono, że regulacji tej nie da się pogodzić z charakterem naprawienia szkody jako środka kompensacyjnego. Zbyt daleko idąca penalizacja doprowadziła do nadmiernego zróżnicowania skutków nałożenia na sprawcę obowiązku naprawienia szkody jako środka kompensacyjnego i jako efektu uwzględnienia pozwu cywilnego oraz doprowadziła do wielu systemowych niespójności związanych z orzekaniem obowiązku naprawienia szkody w prawie karnym. Sama regulacja jest z kolei mało precyzyjna i nie określa właściwie, kiedy dochodzi do zrealizowania przez sprawcę znamion tego czynu zabronionego, co jest jego zasadniczą wadą.
Abstract
The purpose of this article was to assess the legitimacy of introducing Article 244c into the Criminal Code. It provides for the possibility of punishing a person who evades to fulfill of a compensatory measure in the form of a duty to redress damage or make restitution, ordered by the court in favour of the wronged party, for a crime prosecuted by public indictment. The regulation was analysed using the formal-dogmatic method, in order to verify whether the introduced provision is consistent with other solutions of criminal law and whether it does not contain any constructional errors. As a result of this analysis, it was concluded that this regulation cannot be reconciled with the nature of redress damage as a compensatory measure. Overly far-reaching penalisation has led to excessive differentiation of the effects of imposing the duty to redress damage on the perpetrator as a compensatory measure and as an effect of allowing a civil action and has led to many systemic inconsistencies related to the imposition of the duty to redress damage in criminal law. The regulation itself, on the other hand, is not very precise and does not properly define when the offender’s fulfilment of the elements of this criminal act occurs, which is its fundamental error.
Bibliografia (References)
Bogacki P., Olężałek M., Kodeks karny. Komentarz do nowelizacji z 7.7.2022 r., Legalis/el. 2023.
Bróżek P., Obowiązek naprawienia szkody lub zadośćuczynienie za doznaną krzywdę – główna czy jedyna forma kompensacji szkody na rzecz pokrzywdzonego na gruncie prawa karnego?, Prokuratura i Prawo 2021, nr 9.
Bróżek P., Problem „uchylania się” od naprawienia wyrządzonej szkody lub krzywdy przez sprawcę przestępstwa, Monitor Prawniczy 2021, nr 22, https://doi.org/10.32027/MOP.21.22.3.
Bułaciński S., Obligatoryjne odwołanie warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności. Podstawy stosowania, Nowe Prawo 1972, nr 2.
Citowicz R., Pieszczek M., Obowiązek naprawienia szkody jako środek karny a roszczenia cywilnoprawne, Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego 2012, nr 28.
Daszkiewicz W., Wykonanie zawieszonej kary z powodu nienaprawienia szkody, Nowe Prawo 1974, nr 10.
Dukiet-Nagórska T., O kompensacji słów kilka, [w:] Kary i inne środki reakcji na czyn zabroniony w świetle noweli do Kodeksu karnego z 20 lutego 2015 r., red. J. Majewski, Warszawa 2016.
Dukiet-Nagórska T., Obowiązek naprawczy a specyfika prawa karnego, [w:] Idea sprawiedliwości naprawczej a zasady kontynentalnego prawa karnego, red. T. Dukiet-Nagórska, Katowice 2016.
Giętkowski R., Obowiązek naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, [w:] Środki karne, przepadek i środki kompensacyjne w znowelizowanym Kodeksie karnym, red. P. Daniluk, Warszawa 2017.
Gostyński Z., Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 17 października 1995 r., III KRN 96/95, Prokuratura i Prawo 1996, nr 9.
Gostyński Z., Karnoprawny obowiązek naprawienia szkody, Katowice 1984.
Iwański M., Jakubowski M., Pałka K., [w:] Nowelizacja prawa karnego 2015. Komentarz, red. W. Wróbel, Kraków 2015.
Jaworska-Wieloch A., Przymusowa egzekucja karnoprawnego orzeczenia o naprawieniu szkody, [w:] Konsensualizm i kompensacja a podstawy odpowiedzialności karnej, red. I. Sepioło-Jankowska, Warszawa 2016.
Jaworska-Wieloch A., Sprawiedliwość naprawcza w postępowaniu wykonawczym, [w:] Idea sprawiedliwości naprawczej a zasady kontynentalnego prawa karnego, red. Dukiet-Nagórska, Katowice 2016.
Kolarz B., Literski M., Sączek K., Obowiązki probacyjne (istota, założenia, cele oraz stosowanie w praktyce sądowej), Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych 2018, nr 1.
Kozioł T., Warunkowe umorzenie postępowania karnego, Warszawa 2009.
Królikowski M., Zawłocki R., Prawo karne, Warszawa 2015.
Maksymowicz K., Kilka uwag o obowiązku naprawienia szkody w prawie karnym, Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego 2001, nr 8.
Marek A., Oczkowski T., [w:] System Prawa Karnego, t. 6, Kary i środki karne. Poddanie sprawcy próbie, red. Melezini, Warszawa 2010.
Misztal-Konecka J., Roszczenia majątkowe osób najbliższych dla pokrzywdzonego, Warszawa 2008.
Muszyńska A., Łucarz K., Naprawienie szkody wyrządzonej przestępstwem – uwagi na tle nowelizacji kodeksu karnego z dnia 20 lutego 2015 r., Opolskie Studia Administracyjno-Prawne 2015, nr 3.
Oleksy K., Charakter prawny obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem a przedmiot i paradygmat procesu karnego, Prokuratura i Prawo 2019, nr 5.
Pilarczyk Ł., Obowiązek naprawienia szkody w prawie karnym, Poznań 2019.
Piróg E., Konsekwencje uruchomienia poszczególnych trybów dochodzenia roszczeń o naprawienie szkody wynikającej z przestępstwa, [w:] Węzłowe problemy procesu karnego, red. P. Hofmański, Warszawa 2010.
Samborski E., Dochodzenie roszczeń cywilnych w procesie karnym, Warszawa 2008.
Sławiński M., Czy naprawienie szkody w procesie karnym musi być tak trudne?, [w:] Kluczowe problemy procesu karnego, red. P. Hofmański, Warszawa 2011.
Sokołowski K., Karnoprawny obowiązek naprawienia szkody a udział w bójce lub pobiciu, Probacja 2009, nr 3.
Witkowska-Moździerz K., Środki kompensacyjne w projekcie nowelizacji Kodeksu karnego, [w:] Reforma prawa karnego, red. I. Sepioło-Jankowska, Warszawa 2014.
Zalewski W., Skarbek R., Funkcja kompensacyjna prawa karnego oraz wybrane zagadnienia egzekucji roszczeń zasądzonych w postępowaniu karnym, [w:] Profesor Marian Cieślak – osoba, dzieło, kontynuacje, red. W. Cieślak, S. Steinborn, Warszawa 2013.
Zalewski W., Sprawiedliwość naprawcza: początek ewolucji polskiego prawa karnego?, Gdańsk 2006.
Zalewski W., Sytuacja pokrzywdzonego przestępstwem w świetle ostatnich nowelizacji prawa karnego, [w:] Zagadnienia współczesnej polityki kryminalnej, red. T. Dukiet-Nagórska, Bielsko-Biała 2006.
Zoll A., [w:] Nowelizacja prawa karnego 2015. Komentarz, red. W. Wróbel, Kraków 2015.
Artykuł PDF
Jak cytować (How to cite this)
Ł. Pilarczyk, Przestępstwo uchylania się od wykonania środka kompensacyjnego (art. 244c Kodeksu karnego) – ocena zasadności wprowadzenia regulacji, Prawo w Działaniu 2023, t. 55, https://doi.org/10.32041/pwd.5509
Streszczenie
Błędy, uchybienia oraz indolencja funkcjonariuszy organów ścigania przestępstw i wymiaru sprawiedliwości niosą za sobą dalekosiężne skutki, a nie tylko wypaczają rezultat postępowania prawnego, w którego toku do nich doszło. Wiążą się one z wtórną wiktymizacją pokrzywdzonych, powodującą u nich wzmożoną chęć odwetu i zemsty. Ponadto rzutują na wizerunek tychże organów jako skutecznie zwalczających przestępczość, co zachęca do ich lekceważenia przez przestępców oraz powoduje brnięcie przez dopuszczających się tych błędów, uchybień oraz indolencji w kierunku tuszowania ich złych skutków, aż po popełnianie przez nich przestępstw.
Wyżej wspomniane błędy, uchybienia oraz indolencja są nieuniknione i trudne do zwalczania systemowo. Remedium na nie jest stworzenie systemu sprawiedliwości algorytmów (predictive justice). Przy użyciu narzędzi właściwych inteligencji potomnej (AI) w postaci big data analysis, machine learning, deep learning itp. można będzie ich unikać, niwelować ich skutki i czynić system prawny odpornym na ich wpływy.
Abstract
Mistakes, infringements and indolence of the judicial and law enforcement officers carry far reaching effects, and not only distort result of the legal procedure in the course of which they happened. They are related to secondary victimization of the injured, causing intensified desire of revenge and vengeance. They also negatively impact the image of the above mentioned authorities who are supposed to be efficiently fight against crime, encouraging criminals to disregard them. This in turn leads to them, the authors of these mistakes, infringements and indolence in the direction of covering up those mistakes and finally committing crimes.
The above mentioned mistakes, infringements and indolence are inevitable and difficult to combat systemically. The remedy is to create a system of algorithmic justice (predictive justice). By using the tools of artificial hereditary intelligence (AI) in the form of big data analysis, machine learning, deep learning, etc., it will be possible to avoid them, eliminate their effects and make the legal system resistant to their influence.
Bibliografia (References)
1. Arendt H., Kondycja ludzka, Warszawa 2020.
2. Bieńkowska E., Wiktymologia, Warszawa 2018.
3. Bieńkowska E., Zjawisko wiktymizacji wtórnej: pojęcie, przyczyny, przeciwdziałanie (na przykładzie niektórych polskich regulacji karnych), Archiwum Kryminologii 2008, t. 29–30.
4. Borzuta N., Zabójstwo komornik w Łukowie. Sprawca miał dług w innej kancelarii, https://wydarzenia.interia.pl/kraj/news-zabojstwo-komornik-w-lukowie-sprawca-mial-dlug-w-innej-kance,nId,6427293.
5. Bukowski S., Nadszedł czas dla superliderów, https://wspolnota.org.pl/news/nadszedl-czas-dla-superliderow.
6. Całkiewicz M., Ocena dowodu z opinii biegłego przez organ procesowy w postępowaniu karnym, Problemy Kryminalistyki 2008, nr 260.
7. Całkiewicz M., Oględziny zwłok i miejsca ich znalezienia, Warszawa 2010.
8. Całkiewicz M., Wykorzystanie opinii biegłego w polskim procesie karnym, Problemy Kryminalistyki 2008, nr 259.
9. Chlebowicz P., Filipkowski W., Analiza kryminalna. Aspekty kryminalistyczne i prawnodowodowe, Warszawa 2011.
10. Christie N., Conflicts as Property, The British Journal of Criminology 1977, t. 17, http://www.jstor.org/stable/23636088.
11. Czeczot Z., Tomaszewski T., Kryminalistyka ogólna, Toruń 1996.
12. Doerner W.M., Doerner W.G., Double Victimization, [w:] Encyklopedia, 1.
13. Frątczak N., Śmierć za cudzy dług, Polityka z 29.11.2022 r.
14. Gardocki L., Naprawdę jesteśmy trzecią władzą, Warszawa 2008.
15. Gołębiowski J., Profilowanie kryminalne, Warszawa 2008.
16. Gross H., Podręcznik dla sędziego śledczego jako system kryminalistyki, przeł. J. Kasprzak, Warszawa 2023.
17. Gurgul J., Sprzężenie: biegły – prokurator (policjant), Problemy Kryminalistyki 1997, nr 216.
18. Gurgul J., Wybrane problemy w kontaktach organu procesowego z biegłym, Problemy Kryminalistyki 2004, nr 244.
19. Hołyst B., Kryminalistyka, Warszawa 2010.
20. Kant I., Metafizyka moralności, Warszawa 2005.
21. Kasprzak J., Błędy w jednej sprawie, czyli jeszcze raz o potrzebie znajomości kryminalistyki przez prawników, [w:] Kryminalistyka dla prawa. Prawo dla kryminalistyki, red. V. Kwiatkowska-Wójcikiewicz, Toruń 2010.
22. Kasprzak J., Jusupow W., Hans Gross – postać znana i nieznana, Studia Prawnoustrojowe 2021, nr 51, https://doi.org/10.31648/sp.6392 .
23. Kittel H., Tragedia w Łukowie. Zbigniew Ziobro reaguje po brutalnym morderstwie, https://wydarzenia.interia.pl/kraj/news-tragedia-w-lukowie-zbigniew-ziobro-reaguje-po-brutalnym-mord,nId,6424919.
24. Konieczny J., Kryzys czy zmiana paradygmatu kryminalistyki?, Państwo i Prawo 2012, z. 1(791).
25. Konieczny J., Szostak M. [red.], Profilowanie kryminalne, Warszawa 2011.
26. Korus J., Rzeczkowski G., Uderzenie w posłankę Filiks było zaplanowaną akcją. „Odwetem za to, co zrobiła Magda” [ŚLEDZTWO], https://www.newsweek.pl/polska/polityka/magdalena-filiks-uderzenie-w-poslanke-bylo-zaplanowana-akcja-sledztwo/x6k3yld.
27. Krzymuski E., Wykład procesu karnego, Kraków 1922.
28. Krzyżanowska A., Czy i ile urzędnicy płacą za swoje błędy?, https://www.rp.pl/urzednicy/art8658371-czy-i-ile-urzednicy-placa-za-swoje-bledy-oto-dane.
29. Kwiatkowska-Wójcikiewicz V., Oględziny miejsca. Teoria i praktyka, Toruń 2011.
30. Malinowski A., Polski tekst prawny. Opracowanie treściowe i redakcyjne. Wybrane wskazania logiczno-językowe, Warszawa 2012.
31. Mikulski J., Nie żyje syn posłanki Magdaleny Filiks. „Wiemy, kto jest winny, kto upubliczniał dane tego dziecka”, https://www.rp.pl/kraj/art38067651-nie-zyje-syn-poslanki-magdaleny-filiks-wiemy-kto-jest-winny-ktoupublicznial-dane-tego-dziecka.
32. Nawrocki M., Błąd jako znamię typu czynu zabronionego w polskim prawie karnym, Szczecin 2019.
33. Plebanek E., Zakazane owoce z drzewa poznania. O granicach dopuszczalności wykorzystania w postępowaniu karnym dowodów pozyskanych nielegalnie (uwagi na tle art. 168a k.p.k.), Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych 2019, z. 4.
34. Pohl Ł., Błąd co do okoliczności stanowiącej znamię czynu zabronionego w polskim prawie karnym (zagadnienia ogólne), Poznań 2013.
35. Popęda A., Od bohatera do zera. Jak upadał Rudy Giuliani, https://krytykapolityczna.pl/swiat/usa-rudy-giuliani-profil/.
36. Rogalski M., Wykorzystanie w procesie karnym tzw. podsłuchów prywatnych, [w:] Podsłuch procesowy i pozaprocesowy. Kontrola i utrwalanie rozmów na podstawie kpk oraz ustaw szczególnych, Warszawa 2019.
37. Rutkowski K., Reflections on the „Right to Justice” – Now and in the Future, [w:] Crime Prevention and Justice in 2030. The UN and the Universal Declaration of Human Rights, red. H. Kury, S. Redo, Cham 2021.
38. Schwab K., Czwarta rewolucja przemysłowa, przeł. A. Kamińska, Warszawa 2018.
39. Sygit B., Historia prawa kryminalnego, Toruń 2007.
40. Szymczak M. [red.], Słownik języka polskiego, Warszawa 1978.
41. św. Augustyn, Wyznania, przeł. P. Nehring, ks. M. Starowieyski, R. Szaszka, Kraków 2009.
42. Widacki J. [red.], Kryminalistyka, Warszawa 2008.
43. Wróbel W., Zając D., 267, [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. 2, cz. 2, Komentarz do art. art. 212–277d, red. A. Zoll, W. Wróbel, LEX/el. 2017.
Artykuł PDF
Jak cytować (How to cite this)
K. Rutkowski, Kryminogenne skutki błędów i uchybień procesowych oraz indolencji organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości, Prawo w Działaniu 2023, t. 55, https://doi.org/10.32041/pwd.5510
Streszczenie
Funkcjonowanie samorządu terytorialnego w państwie, mające swoje podstawy w procesie decentralizacji, związane jest z przyznaniem mu określonych zadań, a co za tym idzie również odpowiedniego udziału w dochodach publicznych. Wyposażenie jednostek samorządu terytorialnego w zasoby finansowe stanowi bowiem istotny element zapewniający zdolność do wykonywania powierzonych zadań publicznych, zaś prowadzenie własnej gospodarki finansowej pozwala na samodzielne decyzje dotyczące sposobu gospodarowania powierzonymi zasobami publicznymi. Prowadzenie samodzielnej gospodarki finansowej związane jest z przyjmowaniem corocznie uchwały budżetowej będącej jej podstawą oraz z określonym trybem wykonywania budżetu. Przyznanie określonych kompetencji (zadań publicznych), władztwa dochodowego oraz atrybutu samodzielnego prowadzenia gospodarki finansowej związane jest z określonym trybem odpowiedzialności jednostek samorządu terytorialnego, która tak jak ogólnie pojmowana odpowiedzialność w prawie finansowym jest zagadnieniem złożonym i charakteryzuje się różnorodnością stosowanych sankcji oraz regulacji prawnych. Zastosowanie znajdują w tym przypadku – w zależności od podmiotu, którego dotyczą – przede wszystkim sankcje systemowe prawa finansowego, administracyjne, za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, ale również sankcje karne, karne skarbowe oraz sankcje cywilne.
Abstract
The functioning of the local government in the state, finding its foundations in the decentralisation process, is related to the allocation of specific tasks to it and, as a consequence, to a relevant share in public revenues. Equipping local government units with financial resources is in fact an important element ensuring their ability to perform the entrusted public tasks, while running their own financial management allows for independent decisions on the manner of management of the entrusted public resources. Independent financial management relates to the adoption of a budget resolution on an annual basis, which is its basis, and with a specific procedure for budget execution. The granting of certain competences (public tasks), revenue authority and the attribute of independent running of the financial economy is connected to a specific mode of responsibility of local government units, which, like responsibility in financial law in general, is a complex issue and is characterised by a variety of applied sanctions and legal regulations. The sanctions applicable in this case – depending on the entity concerned – are primarily systemic financial law sanctions, administrative sanctions, sanctions for breach of public finance discipline, but also criminal sanctions, fiscal criminal sanctions and civil sanctions.
Bibliografia (References)
Bach-Golecka D., Golecki M.J., [in:] Konstytucja RP. Komentarz, Vol. II, Art. 87–243, M. Safjan, L. Bosek (eds.), Warszawa 2016.
Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2009.
Borodo A., Prawo budżetowe, Warszawa 2008.
Borodo A., Samorząd terytorialny. System prawnofinansowy, Warszawa 2008.
Borodo A., Słownik finansów samorządowych, Toruń 2007.
Chojna-Duch E., Podstawy finansów publicznych i prawa finansowego, Warszawa 2010.
Daniluk P., [in:] Kodeks karny. Komentarz, R.A. Stefański (ed.), Warszawa 2023.
Dębowska-Romanowska T., [in:] Prawo finansowe, W. Wójtowicz (ed.), Warszawa 2000.
Dębowska-Romanowska T., Prawo finansowe. Część konstytucyjna wraz z częścią ogólną, Warszawa 2010.
Dobek T., [in:] Zagadnienia prawne finansów i gospodarki samorządu terytorialnego, A. Borodo (ed.), Toruń 2008.
Dudzik S., Kawka I., [in:] System Prawa Administracyjnego, Vol. 3, Europeizacja prawa administracyjnego, R. Hauser, A. Wróbel, Z. Niewiadomski (eds.), Warszawa 2014.
Durczyńska M., Dzwonkowski H., [in:] Ustawa o finansach publicznych. Komentarz prawno-finansowy, H. Dzwonkowski, G. Gołębiowski (eds.), Warszawa 2014.
Gajewski S., Jakubowski A. (eds.), Ustawy samorządowe. Komentarz, Warszawa 2018.
Gorgol A., [in:] Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, P. Smoleń (ed.), Warszawa 2012.
Kosikowski C., [in:] Finanse publiczne i prawo finansowe, C. Kosikowski, E. Ruśkowski (eds.), Warszawa 2006.
Kosikowski C., [in:] Finanse samorządowe. 580 pytań i odpowiedzi, C. Kosikowski, J.M. Salachna (eds.), Warszawa 2012.
Kosikowski C., Nowa ustawa o finansach publicznych. Komentarz, Warszawa 2010.
Kuźmicka-Sulikowska J., [in:] Kodeks cywilny. Komentarz, E. Gniewek, P. Machnikowski (eds.), Warszawa 2021.
Leńczuk J., [in:] Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, P. Smoleń (ed.), Warszawa 2012.
Lipiec-Warzecha L., Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, Warszawa 2011.
Mikos-Sitek A., [in:] Finanse publiczne i prawo finansowe, A. Nowak-Far (ed.), Warszawa 2020.
Mikos-Sitek A., [in:] Ustawa o finansach publicznych. Ustawa o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Komentarz, W. Misiąg (ed.), Warszawa 2019.
Niewiadomski Z., [in:] System Prawa Administracyjnego, Vol. 6, Podmioty administrujące, R. Hauser, A. Wróbel, Z. Niewiadomski (eds.), Warszawa 2011.
Piotrowska-Marczak K., [in:] Finanse publiczne jednostek samorządu terytorialnego. Źródła finansowania samorządu terytorialnego we współczesnych regulacjach prawnych, J. Gliniecka, E. Juchniewicz, T. Sowiński (eds.), Warszawa 2014.
Salachna J.M., [in:] Budżet i wieloletnia prognoza finansowa jednostek samorządu terytorialnego od projektu do sprawozdania, J.M. Salachna (ed.), Gdańsk 2010.
Salachna J.M., [in:] Nowa ustawa o finansach publicznych wraz z ustawą wprowadzającą. Komentarz praktyczny, E. Ruśkowski, J.M. Salachna (eds.), Gdańsk 2010.
Salachna J.M., Odpowiedzialność w prawie finansowym, [in:] System Prawa Finansowego, Vol. I, Teoria i nauka prawa finansowego, C. Kosikowski (ed.), Warszawa 2010.
Salachna J.M., Rola odpowiedzialności prawnofinansowej w procedurze budżetowej jednostek samorządu terytorialnego, [in:] Uwarunkowania i bariery w procesie naprawy finansów publicznych, J. Głuchowski, A. Pomorska, J. Szołno-Koguc (eds.), Lublin 2007.
Skoczylas A., Piątek W., [in:] Konstytucja RP. Komentarz, Vol. II, Art. 87–243, M. Safjan, L. Bosek (eds.), Warszawa 2016.
Stefańska B.J., [in:] Kodeks karny. Komentarz, R.A. Stefański (ed.), Warszawa 2023.
Szewczuk A., [in:] Wybrane problemy finansów samorządu terytorialnego, L. Patrzałek (ed.), Poznań 2008.
Trykozko R., Ustawa o finansach publicznych. Komentarz dla jednostek samorządu terytorialnego, Warszawa 2010.
Walczuk K., [in:] J. Taczkowska-Olszewska, A. Brzostek, K. Walczuk, Status prawny funkcjonariusza publicznego. Ochrona – obowiązki – odpowiedzialność, Warszawa 2020.
Wróblewska D., [in:] Leksykon prawa finansowego, A. Drwiłło, D. Maśniak (eds.), Warszawa 2009.
Artykuł PDF
Jak cytować (How to cite this)
A. Mikos-Sitek, Responsibility of local government entities related to the implementation of the budget formulation and execution process – selected issues, Prawo w Działaniu 2023, t. 55, https://doi.org/10.32041/pwd.5511
Streszczenie
Artykuł porusza problematykę czasu, w jakim posiadacz rzeczy może podjąć tzw. samopomoc legalną w celu przywrócenia poprzedniego stanu posiadania w myśl art. 343 § 2 Kodeksu cywilnego, w następstwie naruszenia bądź utraty posiadania. Jako pierwsza omówiona jest istota samej instytucji, jej miejsce wśród tzw. kontratypów, a więc okoliczności wyłączających odpowiedzialność karną oraz przyczyny wprowadzenia tej instytucji do Kodeksu cywilnego, która pozostaje w niezmienionej postaci od czasu wejścia w życie, tj. od 1.01.1965 r. W dalszej kolejności uwagę skupia się na analizie najważniejszych – z perspektywy tytułowego zagadnienia – pojęć „niezwłocznie po” i „natychmiast po”, które wyznaczają początek i koniec uprawnionego działania posiadacza. Zgodnie bowiem z dominującym stanowiskiem orzecznictwa i doktryny posiadacz może uczynić to wyłącznie bezpośrednio po naruszeniu bądź utracie posiadania rzeczy, zaś w przypadku podjęcia działania w czasie późniejszym naraża się na odpowiedzialność karną. Przeprowadzona w artykule analiza zmierza natomiast do wykazania, że literalne brzmienie art. 343 § 2 k.c. wcale nie przesądza, by samopomoc musiała być podjęta niezwłocznie po naruszeniu posiadania bądź natychmiast po jego utracie, a jedynie, że może być w takim czasie podjęta, co oznaczałoby, że oba ww. pojęcia wyznaczają moment początkowy samopomocy, nie zaś końcowy, za czym przemawia kontekstowa i celowościowa wykładnia art. 343 § 2 k.c. Dominująca wykładnia pojęć „niezwłocznie po” i „natychmiast po” budzi również wątpliwości z perspektywy równego traktowania obywateli znajdujących się w tożsamej sytuacji prawnej, np. w wyniku utraty posiadania w następstwie kradzieży rzeczy w rozumieniu art. 278 § 1 Kodeksu karnego czy naruszeniu posiadania w następstwie naruszenia miru domowego w myśl art. 193 k.k., ponieważ uzależnia możliwość przywrócenia stanu poprzedniego wyłącznie od tego, czy posiadacz ujawnił sprawcę na gorącym uczynku. Prowadzi to do wniosku, że o możliwości skorzystania z tego uprawnienia przesądza – według obecnie dominującej wykładni – czas dokonania przestępstwa, a nie subiektywna wiedza posiadacza o tym fakcie, o którym z różnych względów może on przecież nie wiedzieć. W artykule podjęta jest więc próba wykazania, że można dokonać odmiennej wykładni art. 343 § 2 k.c., tj. takiej, która daje posiadaczowi możliwość podjęcia samopomocy przez cały okres, w którym sprawca bezprawnie narusza posiadanie bądź bezprawnie posiada daną rzecz. Stanowisko to wsparte jest przykładami, które obrazują wady i zalety przyjętej obecnie wąskiej wykładni pojęć „niezwłocznie po” i „natychmiast po”. Końcowa część opracowania przedstawia propozycję nowelizacji art. 343 § 2 k.c., która nie pozostawiałaby wątpliwości co do czasookresu dozwolonej samopomocy.
Abstract
The article is devoted to the issue of the time in which the owner of an object can take the so-called legal self-help in order to restore the previous state of ownership pursuant to Article 343 § 2 of the Civil Code, as a result of infringement or loss of possession. In the first place the author discusses the essence of the institution itself, its place among the so-called countertypes, i.e. circumstances excluding criminal liability and the reasons for introducing this institution to the Civil Code, which has remained unchanged since the entry into force of the Act of 23 April 1964 Civil Code. Subsequently, the attention is focused on the analysis of the most important, from the perspective of the title issue, the terms “immediately after” and “instantly after”, which mark the beginning and end of the holder's authorized action. According to the prevailing position of jurisprudence and doctrine, the possessor may do so only immediately after the infringement or loss of possession of the thing, and in the event of taking action at a later time, he runs the risk of criminal liability. The analysis carried out in the article aims to show that the literal wording of Article 343 § 2 of the Civil Code does not at all mean that self-help has to be undertaken immediately after the violation of possession or instantly after its loss, but only that it may be undertaken at such time, which would mean that both of the above-mentioned concepts determine the starting point of self-help, and not the final one, which is supported by the contextual and teleological interpretation of Article 343 § 2 of the Civil Code. The dominant interpretation of the terms “immediately after” and “instantly after” also raises doubts from the perspective of equal treatment of citizens in the same legal situation, for example as a result of loss of possession as a result of theft of possessions within the meaning of Article 278 § 1 of the Penal Code, or violation of possession as a result of violation of home privacy pursuant to Article 193 of the Penal Code, because it makes the possibility of restoring the previous state conditional only whether the holder has caught the perpetrator in the act or not. This leads to the conclusion that the possibility of exercising this right is determined, according to the currently dominant interpretation, by the time the crime was committed, and not the subjective knowledge of the holder about this fact, who for various reasons may not know about it. The article therefore attempts to show that a different interpretation of Article 343 § 2 of the Civil Code, giving the possessor the opportunity to undertake self-help throughout the period in which the perpetrator unlawfully violates possession or unlawfully possesses a given object. This position is supported in the study with examples that illustrate the advantages and disadvantages of the currently adopted, narrow interpretation of the terms “immediately after” and “instantly after”. The final part of the paper is a proposal to amend Article 343 § 2 of the Civil Code, which would leave no doubt to the interpretation of duration period of permitted self-help.
Bibliografia (References)
1. Doroszewski W. [red.], Słownik języka polskiego, https://sjp.pwn.pl/.
2. Gubiński A., Wyłączenie bezprawności czynu, Warszawa 1961.
3. Kołodziejski S., Ekonomiczna i społeczna funkcja posiadania, Palestra 1967, nr 11.
4. Konarska-Wrzosek V. [red.], Kodeks karny. Komentarz, LEX/el. 2020.
5. Lackoroński B., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, W. Borysiak, Legalis/el. 2023.
6. Marek A. [red.], Kodeks karny. Komentarz, LEX/el. 2010.
7. Mozgawa M., Prawo karne materialne. Część ogólna, Warszawa 2011.
8. Osajda K., Borysiak W. [red.], Kodeks cywilny. Komentarz, Legalis/el. 2022.
9. Polański K. [red.], Wielki słownik języka polskiego, Kraków 2009.
10. Sitek B., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, red. J. Ciszewski, P. Nazaruk, LEX/el. 2023.
11. Skowrońska-Bocian E., Warciński M., [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz. Art. 1–449, red. K. Pietrzykowski, Legalis/el. 2020.
12. Sokołowski T., Szadkowski K., [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz do art. 1–352, red. M. Gutowski, Legalis/el. 2021.
13. Szolc-Nartowski B., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Balwicka-Szczyrba, A. Sylwestrzak, LEX/el. 2022.
14. Szymczak M. [red.], Słownik języka polskiego, Warszawa 1979.
15. Wolter W., Nauka o przestępstwie, Warszawa 1973.
16. Zontek W., [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz. Art. 1–116, red. M. Królikowski, R. Zawłocki, Legalis/el. 2021.
Artykuł PDF
Jak cytować (How to cite this)
M. Janowski, Czas trwania samopomocy legalnej w rozumieniu art. 343 § 2 Kodeksu cywilnego, Prawo w Działaniu 2023, t. 55, https://doi.org/10.32041/pwd.5512
Streszczenie
W niniejszym artykule autor podejmuje problematykę akcesoryjności sprawstwa kierowniczego w polskim Kodeksie karnym z 1997 r. W opracowaniu tym próbuje udzielić odpowiedzi na dwa zasadnicze pytania: czy regulacja kierowania wykonaniem czynu zabronionego przez inną osobę wprowadza w strukturę normy sankcjonowanej wymóg wykonania czynu zabronionego przez sprawcę wykonawczego? czy sprawstwo kierownicze jest formą popełnienia przestępstwa niezależną od zachowania sprawcy bezpośredniego? Na podstawie analizy językowej regulacji dochodzi do wniosku, że w konstrukcję sprawstwa kierowniczego wpisana jest akcesoryjność.
Abstract
In this article the author undertakes accessory problem with directing perpetration in Polish Penal code from 1997. In this study the author tries to provide answers to two essential questions: does control of the commission of a prohibited act by another person introduces to the structure of criminal sanctioned norm a requirement of performance of a prohibited act by executive perpetrator? as well as, is directing perpetration a form of committing an offence independent of executive perpetrator act? Based on linguistic analysis of this regulation the conclusion is that in construction of directing perpetration accessory is inscribed.
Bibliografia (References)
1. Buchała K., Zoll A., Polskie prawo karne, Warszawa 1997.
2. Doroszewski W. [red.], Słownik języka polskiego, https://sjp.pwn.pl/doroszewski/wykonac;5520300.html.
3. Kardas P., Problem zbiegu przepisów ustawy karnej a różne postaci współdziałania, Prokuratura i Prawo 2005, nr 7–8,
4. Kardas P., Przypisanie skutku przy przestępnym współdziałaniu, Kwartalnik Prawa Publicznego 2004, nr 4.
5. Kardas P., Sprawstwo kierownicze i polecające – wykonawcze czy niewykonawcze postaci sprawstwa?, Przegląd Sądowy 2006, nr 5.
6. Kardas P., Sprawstwo kierownicze, [w:] Kodeks karny. Część ogólna, t. 1, Komentarz do art. 1–52, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2016.
7. Kardas P., Teoretyczne podstawy odpowiedzialności karnej za przestępne współdziałanie, Kraków 2001.
8. Liszewska A., Współdziałanie przestępne w polskim prawie karnym. Analiza dogmatyczna, Łódź 2004.
9. Mącior W., Odpowiedzialność karna za przestępne współdziałanie, Państwo i Prawo 1977, z. 4.
10. Patryas W., Interpretacja karnistyczna. Studium metodologiczne, Poznań 1988.
11. Pohl Ł., O kulturze prowadzenia dyskusji i jej meritum słów kilka (uwagi na marginesie artykułu Piotra Kardasa), Przegląd Sądowy 2006, z. 11–12.
12. Pohl Ł., Obiektywna istota sprawstwa w ujęciu polskiego prawa karnego (uwagi na marginesie lektury pracy P. Kardasa Teoretyczne podstawy odpowiedzialności karnej za przestępne współdziałanie), Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2004, z. 2.
13. Pohl Ł., Ponownie w sprawie zakresu odpowiedzialności karnej osoby nieletniej według Kodeksu karnego z 1997 r. (zagadnienie form popełnienia czynu zabronionego) – uwagi o metodzie rozwiązania problemu, Prawo w Działaniu 2018, t. 35, https://iws.gov.pl/wp-content/uploads/2018/11/PwD_35_2018-%C5%81ukasz-Pohl.pdf.
14. Pohl Ł., Prawo karne. Wykład części ogólnej, Warszawa 2019.
15. Pohl Ł., Struktura normy sankcjonowanej w prawie karnym, Poznań 2007.
16. Pohl Ł., Zawartość normatywna przepisu art. 18 § 1 k.k., Prokuratura i Prawo 2005, z. 2.
17. Porayski-Pomsta J., [w:] Nauka o języku dla polonistów, red. S. Dubisz, Warszawa 1996.
18. Sobol E. [red.], Nowy słownik języka polskiego, Warszawa 2003.
19. Szymczak M. [red.], Słownik języka polskiego, t. 3, Warszawa 1981.
20. Tyszkiewicz L., Współdziałanie przestępne i główne pojęcia z nim związane w polskim prawie karnym, Poznań 1964.
21. von Wright G.H., Norm and action, London 1963.
22. Wolter W., Nauka o przestępstwie. Analiza prawnicza na podstawie przepisów części ogólnej kodeksu karnego z 1969 r., Warszawa 1973.
23. Zieliński M., Derywacyjna koncepcja wykładni prawa jako koncepcja zintegrowana, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2006, z. 3.
24. Zieliński M., Wykładnia prawa. Zasady – reguły – wskazówki, Warszawa 2017.
25. Zoll A., Odpowiedzialność kierującego wykonaniem przez inną osobę czynu zabronionego, Państwo i Prawo 1970, z. 7.
Artykuł PDF
Jak cytować (How to cite this)
J. Mróz, O problemie akcesoryjności sprawstwa kierowniczego w Kodeksie karnym, czyli o pilnej potrzebie zmiany art. 18 § 1 Kodeksu karnego, Prawo w Działaniu 2023, t. 55, https://doi.org/10.32041/pwd.5513
Streszczenie
Artykuł zawiera uwagi dotyczące zmian art. 60 Kodeksu karnego zaproponowanych przez Łukasza Pohla. Autor niniejszego tekstu nie zgadza się z twierdzeniem, że przesłanki art. 60 § 1 i 2 k.k. są zróżnicowane. W obu przypadkach wstępny warunek rozważania nadzwyczajnego złagodzenia kary to stwierdzenie sądu, że najniższa kara za przestępstwo jest niewspółmiernie surowa. Dezaktualizuje to potrzebę proponowanej nowelizacji.
Abstract
The article contains comments by Łukasz Pohl on proposed amendments to Article 60 of the Penal Code. The author disagrees with the statement that the premises of Article 60 paragraphs 1 and 2 of the Penal Code are different. In both cases, the premise for considering extraordinary mitigation of penalty is the court’s finding that the mildest punishment for the crime is disproportionately severe. This obsolesces the need for the proposed amendment.
Bibliografia (References)
1. Ćwiąkalski Z., Komentarz do art. 60, [w:] Kodeks karny. Część ogólna, t. 1, cz. 2, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2016.
2. Dunaj B. [red.], Słownik współczesnego języka polskiego, Warszawa 1996.
3. Giezek J., Kardas P., O normatywnych podstawach wymiaru kar nieizolacyjnych w przypadku drobnej i średniej przestępczości. Kilka uwag o zmodyfikowanej treści art. 37a k.k., Prokuratura i Prawo 2022, nr 7–8.
4. Kmąk K., Projektowany art. 64a Kodeksu karnego (druk nr 2154) – nowa podstawa obligatoryjnego nadzwyczajnego obostrzenia kary, Przegląd Legislacyjny 2019, nr 1.
5. Majewski J., Komentarz do art. 37a, [w:] Kodeks karny. Część ogólna, t. 1, cz. 1, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2016.
6. Pohl Ł., Propozycja zmian w art. 60 Kodeksu karnego (o właściwe ujęcie podstawy nadzwyczajnego złagodzenia kary), Prawo w Działaniu 2022, t. 51, https://doi.org/132041/pwd.5110.
7. Raglewski J., Model nadzwyczajnego złagodzenia kary w polskim systemie prawa karnego (analiza dogmatyczna w ujęciu materialnoprawnym), Kraków 2008.
8. Zoll A., Komentarz do art. 1, [w:] Kodeks karny. Część ogólna, t. 1, cz. 1, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2016.
Artykuł PDF
Jak cytować (How to cite this)
K. Kmąk, W kwestii propozycji nowelizacji art. 60 Kodeksu karnego, Prawo w Działaniu 2023, t. 55, https://doi.org/10.32041/pwd.5514
Streszczenie
Artykuł jest odpowiedzią na polemikę Krzysztofa Kmąka dotyczącą propozycji zmian w ujęciu podstaw zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary w polskim Kodeksie karnym z 1997 r. Według tej propozycji jedyną podstawą zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary powinno być przekonanie sądu, że najniższa kara przewidziana za przestępstwo jest niewspółmiernie surowa.
Abstract
The article is a response to Krzysztof Kmąk’s polemic concerning the proposed changes in the recognition of the grounds for applying extraordinary mitigation of punishment in the Polish Penal Code of 1997. According to this proposal, the only basis for applying extraordinary mitigation of punishment should be the court’s conviction that the lowest penalty applied to a crime is disproportionately severe.
Bibliografia (References)
1. Ćwiąkalski Z., Zakres i podstawy nadzwyczajnego złagodzenia, [w:] Kodeks karny. Część ogólna, t. 1, Komentarz do art. 1–116 k.k., red. A. Zoll, Warszawa 2012.
2. Dubisz S. [red.], Uniwersalny słownik języka polskiego, Warszawa 2003.
3. Kmąk K., W kwestii propozycji nowelizacji art. 60 Kodeksu karnego, Prawo w Działaniu 2023, t. 55, https://doi.org/10.32041/pwd.5514.
4. Morawski L., Zasady wykładni prawa, Toruń 2014.
5. Pohl Ł., Propozycja zmian w art. 60 Kodeksu karnego (o właściwe ujęcie podstawy nadzwyczajnego złagodzenia kary), Prawo w Działaniu 2022, t. 51, https://doi.org/10.32041/pwd.5110.
6. Zieliński M., Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki, Warszawa 2010.
Artykuł PDF
Jak cytować (How to cite this)
Ł. Pohl, Ponownie o błędnym ujęciu podstaw nadzwyczajnego złagodzenia kary w Kodeksie karnym z 1997 r. (replika na głos K. Kmąka), Prawo w Działaniu 2023, t. 55, https://doi.org/10.32041/pwd.5515
Komentarze orzecznicze
Streszczenie
Przedmiotem glosy jest umorzenie postępowania karnego prowadzonego w sprawie znieważenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Autor zajął krytyczne stanowisko wobec wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 30.09.2022 r., oceniając, że w komentowanym orzeczeniu doszło do zanegowania uprawnienia pokrzywdzonego do ochrony godności osobistej. Interpretacja art. 135 § 2 Kodeksu karnego w kontekście standardów konwencyjnych nie powinna bowiem prowadzić do uznania, że wolność wypowiedzi ma charakter absolutny i niczym nieograniczony.
Abstract
The subject of the commentary is the discontinuation of criminal proceedings conducted for insulting the President of the Republic of Poland. The author took a critical stance towards the judgment of the Court of Appeal in Warsaw of 30 September 2022, assessing that the commented judgment negated the injured party’s right to protection of personal dignity. Interpretation of Article 135 paragraph 2 of the Penal Code, in the context of the convention standards, should not lead to the conclusion that freedom of expression is absolute and unlimited.
Bibliografia (References)
1. Andrejew I., Polskie prawo karne w zarysie, Warszawa 1970.
2. Budyn-Kulik M., [w:] Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, M. Mozgawa, LEX/el. 2023.
3. Gardocki L., Osoba publiczna musi mieć twardszą skórę, Rzeczpospolita z 18.08.1999 r.
4. Gardocki L., Europejskie standardy wolności wypowiedzi a polskie prawo karne, Państwo i Prawo 1993, nr 3.
5. Hoc S., Gardocki L. [red.], System Prawa Karnego, t. 8, Przestępstwa przeciwko państwu i dobrom zbiorowym, Warszawa 2013.
6. Hoc S., Glosa do wyroku s.apel. z dnia 30 stycznia 2002 r., II AKa 577/01, Prokuratura i Prawo 2006, nr 9.
7. Hoc S., Przestępstwa przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej, Opole 2002.
8. Kardas P., [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. 2, cz. 1, Komentarz do art. 117–211a, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2017.
9. Kulesza J., Glosa do wyroku z 6 VII 2011, P 12/09, Państwo i Prawo 2012, nr 11.
10. Kulesza W., Zniesławienie i zniewaga, Warszawa 1984.
11. Marek A., Prawo karne, Warszawa 2001.
12. Mojski W., Prawnokarne ograniczenia wolności wypowiedzi w polskim porządku prawnym. Analiza wybranych przypisów, Studia Iuridica Lublinensia 2009, t. 12.
13. Raglewski J., [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. 2, Komentarz do art. 117–277 k.k., red. A. Zoll, Warszawa 2013.
14. Smarzewski M., O społecznej szkodliwości czynu w polskim prawie karnym, Roczniki Nauk Prawnych 2013, t. 23, nr 3.
15. Zawłocki R., Pojęcie i funkcje społecznej szkodliwości czynu, Legalis/el.
Artykuł PDF
Jak cytować (How to cite this)
P. Chlebowicz, Sprawa J.Ż. w związku ze znieważeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 30.09.2022 r., II AKa 110/22, Prawo w Działaniu 2023, t. 55, https://doi.org/10.32041/pwd.5516
Varia
Jak cytować (How to cite this)
M. Wielec, B. Oręziak, Report on the International Scientific Conference “The Stockholm Criminology Symposium”, 12–14 June 2023, Prawo w Działaniu 2023, t. 55, https://doi.org/10.32041/pwd.5517
Bibliografia (References)
1. Gliszczyńska-Grabias A., Sękowska-Kozłowska K., [in:] Międzynarodowy pakt praw obywatelskich (osobistych) i politycznych. Komentarz, R. Wieruszewski (ed.), Warszawa 2012.
2. Sarnecki P., [in:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, L. Garlicki, M. Zubik (eds.), Warszawa 2012.
3. Wielec M. (ed.), The Right to Privacy in the Digital Age – Perspectives on Analysis of Certain Central European Countries’ Legislation and Practice, Miskolc–Budapest 2023.
Artykuł PDF
Jak cytować (How to cite this)
F. Manikowski, Review of the “The Right to Privacy in the Digital Age – Perspectives on Analysis of Certain Central European Countries’ Legislation and Practice” edited by Marcin Wielec, Miskolc–Budapest 2023, Prawo w Działaniu 2023, t. 55, https://doi.org/10.32041/pwd.5518