PRAWO W DZIAŁANIU 63/1

Jacek Giezek

O granicy między umyślnością a nieumyślnością – problem różnicy między zamiarem ewentualnym a świadomą nieumyślnością

Prawo w Działaniu 2025, tom 63

https://doi.org/10.32041/pwd.6301

Streszczenie

W artykule podjęto zagadnienie wyznaczenia granicy między konstrukcją zamiaru ewentualnego oraz świadomej nieumyślności. Analiza przeprowadzona w tym zakresie na gruncie płaszczyzny ontologicznej i normatywnej prowadzi do próby zredagowania na nowo przepisu art. 9 § 2 Kodeksu karnego.

Abstract

The paper addresses the issue of drawing the line between the notions of recklessness (dolus eventualis) and conscious negligence. The analysis conducted in this regard on the ontological and normative levels leads to an attempt to redraft Article 9(2) of the Penal Code.

Bibliografia

1. Banasik K., Nieumyślność w świetle propozycji nowelizacji Kodeksu karnego, Palestra 2013, nr 7–8.
2. Banaszak-Grzechowiak P., Galiński M., Pohl Ł., Analiza nieumyślności na tle praktyki orzeczniczej w sprawach o nieumyślne spowodowanie śmierci, Warszawa 2024.
3. Budyn-Kulik M., Umyślność w prawie karnym i psychologii, Warszawa 2015.
4. Engisch K., Untersuchungen über Vorsatz und Fahrlässigkeit, Berlin 1930.
5. Giezek J., Dynamika stanu świadomości sprawcy czynu zabronionego oraz jej wpływ na odpowiedzialność karną, [w:] Państwo prawa i prawo karne. Księga Jubileuszowa Profesora Andrzeja Zolla, t. 2, red. P. Kardas, T. Sroka, W. Wróbel, Warszawa 2012.
6. Giezek J., Przewidywanie czynu zabronionego oraz zamiar jego uniknięcia jako podmiotowe elementy świadomej nieumyślności, [w:] Nauki penalne wobec szybkich przemian socjokulturowych. Księga jubileuszowa Profesora Mariana Filara, t. 1, red. A. Adamski, J. Bojarski, P. Chrzczonowicz, Toruń 2012.
7. Giezek J., Przyczynowość oraz przypisanie skutku w prawie karnym, Wrocław 1994.
8. Giezek J., Świadomość sprawcy czynu zabronionego, Warszawa 2013.
9. Jakobs G., Allgemeiner Teil. Die Grundlagen und die Zurechnungslehre, Berlin–New York.
10. Jędrzejewski Z., Usytuowanie zamiaru ewentualnego w strukturze przestępstwa, [w:] Węzłowe problemy prawa karnego, kryminologii i polityki kryminalnej. Księga pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Andrzejowi Markowi, V. Konarska-Wrzosek, J. Lachowski, J. Wójcikiewicz, Warszawa 2010.
11. Kaczmarek T., Sporne problemy umyślności, [w:] Umyślność i jej formy. Pokłosie VII Bielańskiego Kolokwium Karnistycznego, red. J. Majewski, Toruń 2011.
12. Kaufmann A., Der dolus eventualis im Deliktsaufbau. Die Auswirkung der Handlungs- und der Schuldlehre auf die Vorsatzgrenze, Zeitschrift für die gesamte Strafrechtswissenschaft 1958, t. 70.
13. Lachowski J., Ewolucja regulacji dotyczącej błędu co do znamion typu podstawowego w polskich kodyfikacjach karnych, Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego 2017, nr 43.
14. Lipiński K., Wzorce osobowe w prawie karnym, Warszawa 2020.
15. Majewski J., Czy należy skorygować dotychczasową granicę między umyślnością a nieumyślnością?, [w:] Aktualne problemy i perspektywy prawa karnego, red. M. Mozgawa, P. Poniatowski, K. Wala, Warszawa 2022.
16. Małecki M., Kryteria przypisania zamiaru wynikowego. Uwagi na marginesie wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 29 kwietnia 2013 r. (II AKa 62/13), Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych 2013, nr 3.
17. Marek A., Lachowski J., Struktura nieumyślności w kodeksie karnym z 1997 roku, [w:] Nieumyślność. Pokłosie VIII Bielańskiego Kolokwium Karnistycznego, red. J. Majewski, Toruń 2012.
18. Mayer H., Allgemeiner Teil, Stuttgart–Köln 1953.
19. Pohl Ł., Niezachowanie wymaganej ostrożności – znamię typu czynu zabronionego czy odrębny element w strukturze przestępstwa?, [w:] Nieumyślność. Materiały VIII Bielańskiego Kolokwium Karnistycznego, red. J. Majewski, Toruń 2012.
20. Pohl Ł., Prawo karne. Wykład części ogólnej, Warszawa 2019.
21. Pohl Ł., Prawo karne. Wykład części ogólnej, Warszawa 2012.
22. Roxin C., Strafrecht. Allgemeiner Teil, t. 1, Der Aufbau der Verbrechenslehre, München 1992.
23. Schmidhäuser E., Zum Begriff der bewussten Fahrlässigkeit, Hamburg 1957.
24. Schröder H., Aufbau und Grenzen des Vorsatzbegriffes, [w:] Festschrift für Wilhelm Sauer zu seinem 70. Geburtstag am 24. Juni 1949, Berlin 1949.
25. Tarapata S., Obiektywna czy subiektywna przewidywalność? Głos w sprawie sporu dotyczącego nieświadomej nieumyślności, Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych 2015, nr 1.
26. Zakrzewski P., Stopniowanie winy w prawie karnym, Warszawa 2016.

Jak cytować

J. Giezek, O granicy między umyślnością a nieumyślnością – problem różnicy między zamiarem ewentualnym a świadomą nieumyślnością, Prawo w Działaniu 2025, t. 63, https://doi.org/10.32041/pwd.6301