Seminarium: Ogólnopolskie Badania Wiktymizacyjne (wideo)
2024-12-30
Rozmiary wiktymizacji oraz przemocy uwarunkowanej płcią w Polsce- to główne tematy seminarium naukowego, które zorganizowała Sekcja Analiz Ekonomicznych Wymiaru Sprawiedliwości IWS. – Chciałbym, aby takie seminaria były nową formułą prezentacji badań prowadzonych przez nasz instytut – mówił dyrektor IWS prof. Piotr Rylski.
Uczestników seminarium, które odbyło się w formule hybrydowej (stacjonarnie w siedzibie IWS oraz on-line) powitał dyrektor Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości. Mówił on, że przyczynkiem do zorganizowania seminarium był najnowszy raport z Drugiego Ogólnopolskiego Badania Wiktymizacyjnego zrealizowanego w IWS w 2024 r. – To badanie jest szczególnie ciekawe ponieważ jest jednym z tych przedsięwzięć, które już weszło w kanon badawczy Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości. Chciałbym aby takie jak te cykliczne badania według podobnej metodologii były u nas powtarzane, bo ich wyniki pozwalają nam kontrolować dynamikę zmian – mówił dyrektor IWS prof. Piotr Rylski.
Badanie wiktymizacyjne nie jest jedynym cyklicznym projektem, który jest od lat prowadzony przez Sekcję Analiz Ekonomicznych Wymiaru Sprawiedliwości IWS. W najbliższym czasie powinna się ukazać także siódma edycja „Atlasu Przestępczości”, który jest opracowywany przez naukowców pod kierownictwem prof. Pawła Ostaszewskiego. – Już dziś możemy zapowiedzieć dużą konferencję, która będzie połączona z prezentacją Atlasu – mówił prof. Ostaszewski.
Prowadzenie badań wiktymizacyjnych jest wieloletnią tradycją Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości, sięgającą początków lat 90. ubiegłego wieku. Najnowsze badanie wpisuje się nie tylko w polską tradycję, ale również w międzynarodowy trend badania wiktymizacji i lęku przed przestępczością. – O ile jeszcze w 2004 roku Polska była wśród krajów o wyższym poczuciu lęku przed przestępczością, to już w 2012 byliśmy poniżej średniej europejskiej. Obecnie zaś plasujemy się w czołówce krajów najbezpieczniejszych w Europie wyprzedzając Szwajcarię. Zaczynaliśmy z poziomu krajów jak Bułgaria, czy Grecja, które dziś nadal są w tym samym miejscu, ale Polska wykonała skok w kierunku bezpieczeństwa, co nas bardzo cieszy – mówił prof. Paweł Ostaszewski, kierownik Sekcji Analiz Ekonomicznych Wymiaru Sprawiedliwości IWS.
Pierwsza edycja Ogólnopolskiego Badania Wiktymizacyjnego została przeprowadzona tuż przed pandemią w 2020 roku. Tegoroczne badania są jego drugą edycją, dzięki której naukowcy z IWS mogą porównać obecne wyniki z danymi zarówno sprzed 4 lat, jak i z wynikami jeszcze wcześniejszych badań. Najnowsze badania z drugiej edycji zostały przeprowadzone od 26 czerwca do 16 lipca 2024 r. na zlecenie Instytutu w formie sondażu telefonicznego na próbie 5000 pełnoletnich mieszkańców Polski. – Nasze wyniki wskazują, że badani o wiele częściej stawali sie ofiarami tzw. przestępstw „nowych”, przestępstwa „tradycyjne” zaczynają tracić na znaczeniu. Najczęściej wskazywano na próbę kradzieży z konta i karty płatniczej (14,3%). Co siódmy badany stał sie również ofiarą oszustwa internetowego – mówiła dr Justyna Włodarczyk-Madejska.
W drugiej części seminarium zaprezentowany został referat pt. „Europejskie badanie przemocy uwarunkowanej płcią (GBV) – polskie wyniki i wyzwania metodologiczne”. Badanie Gender Based Violence zostało poprzedzone pilotażem, w którym wzięło udział 11 państw europejskich: Bułgaria, Chorwacja, Estonia, Hiszpania, Holandia, Islandia, Litwa, Łotwa, Malta, Polska i Słowenia. – Celem pilotażu było dostosowanie tłumaczenia i opracowanie metodologii do głównego badania, które zostało przeprowadzone w 2022 roku – mówiła dr Anny Więcek-Durańska, współautorka badania.
W głównym badaniu zrealizowano prawie 5200 wywiadów ankietowych wśród kobiet. W świetle tych badań co 5 kobieta w Polsce wskazała, że doświadczyła przemocy psychicznej, a jeśli chodzi o przemoc seksualną to co 28 kobieta jej doświadczyła ze strony swojego byłego lub obecnego partnera. – Według naszych danych, które zostały opublikowane przez Eurostat, kobiety w Polsce najrzadziej doświadczają przemocy psychicznej, fizycznej i seksualnej ze strony partnera – mówiła dr Więcek-Durańska.
