Człowiek w świecie social mediów

2023-07-11

Studenci i absolwenci uczelni wyższych zakończyli wiosenno-letnią Akademię Komunikacji Społecznej. Prawie dwadzieścia osób z całej Polski miało okazję zdobycia nowych kompetencji z zakresu wystąpień publicznych oraz dziennikarstwa. Podczas zajęć z prof. Moniką Przybysz poznali brutalne mechanizmy rządzące światem social mediów. 

W Centrum Analiz Strategicznych Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości odbył się ostatni zjazd wiosenno-letniej edycji Akademii Komunikacji Społecznej (AKS). Na zakończenie każdy z dziewiętnastu uczestników otrzymał imienny certyfikat, potwierdzający udział w programie edukacyjnym IWS. – Akademia jest projektem Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości, który jest adresowany nie tylko dla prawników, choć wiele osób uczestniczących w naszych zajęciach zajmuje się tematami okołoprawnymi. Są to ludzie, którzy w pracy społecznej lub zawodowej dotykają zagadnienia komunikacji społecznej. Dlatego też w czasie naszych zjazdów poruszaliśmy tematy komunikacji w mediach, administracji publicznej oraz komunikacji w wymiarze sprawiedliwości – mówi Jakub Nyziak, koordynator Akademii Komunikacji Społecznej.

Wśród słuchaczy Akademii zazwyczaj są studenci, absolwenci, a nawet doktoranci głównie kierunków humanistycznych, którzy podczas rekrutacji wykazali się zaangażowaniem społecznym i akademickim. – Przyszłam na AKS bo jestem absolwentką prawa i od dawna interesuję się komunikacją społeczną. Sprawna umiejętność komunikowania się potrzebna jest każdemu człowiekowi, a w pracy prawnika jest ona szczególnie ważna, bo prawnicy mają tendencję do mówienia językiem specjalistycznym, który jest trudny i niezrozumiały dla przeciętnego człowieka – podkreśla Wiktoria Grabalska.

Świat social mediów 

Uczestnicy Akademii Komunikacji Społecznej często powtarzali, że cenne dla nich były spotkania z ludźmi, których znają  z pierwszych stron gazet i innych mediów. Mieli też możliwość poznania polityków i osób, które są odpowiedzialne za obsługę prasową instytucji publicznych. – Cały program Akademii Komunikacji Społecznej był skonstruowany tak, by znalazły się w nim osoby i treści rozwijające naszą wiedzę i kompetencje. To była okazja do zdobycia bardzo cennego doświadczenia,  poznania niezwykłych osób i uczenia się od najlepszych specjalistów w Polsce – mówi Marcin Krężelok, uczestnik AKS.

Jego zdaniem najbardziej ciekawe były zajęcia i wykłady medioznawcy z UKSW prof. Moniki Przybysz, która odkryła przed uczestnikami mechanizmy rządzące social mediami oraz licznymi zagrożeniami zwłaszcza dla młodego pokolenia. Wskazała mechanizmy, które uzależniają już najmłodszych odbiorców, a także narastającą falę niebezpieczeństw z tym związanych. Mówiła m. in. o problemach psychicznych nastolatków, a także o zjawisku licznych samobójstw, które są stymulowane przez świat social mediów oraz brak higieny cyfrowej. – Czasem jestem proszona do jakieś szkoły, by porozmawiać z nastolatkami o smartfonach i dopiero później dowiaduję się o tym dlaczego zostałam przez dyrekcję zaproszona. Okazuje się w trakcie rozmowy, że w tej klasie kilka tygodni wcześniej 13-letnia dziewczynka odebrała sobie życie – mówiła prof. Monika Przybysz.

Profesor z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego mówiła także o zarządzaniu kryzysowym w social mediach. Jednym z przykładów była analiza dużego kryzysu wizerunkowego z roku 2017 marki napojów energetycznych Tiger. Firma prowadziła bardzo agresywną kampanię w mediach społecznościowych adresowaną do specyficznej grupy młodych ludzi umieszczając skandaliczne treści w mediach społecznościowych. Po emocjonalnych przeprosinach, skasowaniu wszystkich skandalicznych treści i wpłacie 0,5 mln złotych na rzecz Powstańców Warszawskich udało się kryzys pokonać, ale firma musiała sprzedawać swoje napoje praktycznie po kosztach produkcji, by utrzymać pozycję na rynku.

Prace końcowe

Zwieńczeniem Akademii było zaprezentowanie prac, które zostały przygotowane przez młodych pod opieką indywidualnych tutorów. Zadaniem, jakie zostało postawione uczestnikom w ramach pracy końcowej, było przedstawienie jednego wydarzenia/zjawiska w najnowszej historii Polski lub świata, które w ich ocenie nie zostało dostatecznie dostrzeżone przez opinię publiczną i przedstawienie go na nowo. Po każdej prezentacji, uczestnicy wspólnie dyskutowali nad poruszoną tematyką.

Wiktoria Kurczab w trakcie swojej prezentacji próbowała odpowiedzieć na pytanie:  Czy województwo śląskie jest w pełni przygotowane na sprawiedliwą transformację energetyczną? Podkreśliła ona, że kluczowym wyzwaniem, z którymi boryka się województwo śląskie, jest degradacja społeczna i gospodarcza miast. Depopulacja i zmiana struktury ludności to efekt kurczenia się śląskich miejscowości. Zmniejszająca się liczba mieszkańców wpływa na zagęszczenie ludności, a to z kolei wywołuje wyzwania związane z infrastrukturą, usługami publicznymi i planowaniem przestrzennym. Rozpad infrastruktury przemysłowej i spadek zatrudnienia w tradycyjnych dla województwa śląskiego branżach takich jak hutnictwo i górnictwo, negatywnie wpływają na jakość życia mieszkańców. – Depopulacja oraz wynikające z tego problemy to tematy, o których bardzo mało mówi się w mediach, a co za tym idzie świadomość społeczna o tych zagrożeniach także jest bardzo mała. Niestety, często obserwujemy, że dziennikarze skupiają się głównie na emocjonalnym aspekcie transformacji energetycznej Śląska, a nie dostarczeniu rzetelnych i pogłębionych informacji – wskazała Wiktoria Kurczab.

Michał Grzechynia zajął się tematem sztucznej inteligencji (AI). Przypomniał, że “narodziny” sztucznej inteligencji sięgają lat 1940–1960. Od tego czasu powstało wiele prac na temat dojrzewającej dziedziny, wokół której narosło także wiele mitów. Gdy w listopadzie 2022 roku firma OpenAI udostępniła Chat GPT-3.5 do bezpłatnego użytkowania, jeszcze bardziej wzrosły obawy społeczne wobec AI i karmiące się nimi mity. Zdaniem Michała Grzechynia AI bezsprzecznie posiada futurystyczny charakter. Najbliższe lata będą okresem gwałtownego rozwoju w tej dziedzinie, bo prowadzony jest swego rodzaju “wyścig zbrojeń” o bycie liderem w branży AI. Zwiększenie zaawansowania programów może stać się znaczną przewagą w wielu sektorach. Dalsza automatyzacja fabryk w oparciu o AI  może przynieść wzrost wydajności porównywalny ze zrezygnowaniem z manufaktur. AI zacznie masowo produkować telefony. Potem komputery. Zajmie się samochodami. Nie istnieje też żadne prawo zakazujące wykorzystywać sztucznej inteligencji w przemyśle zbrojeniowym. – Ludzie powinni być w pełni świadomi szans i zagrożeń płynących z wykorzystywania AI – narzędzia, które wymaga odpowiedzialnego podejścia i zrozumienia ze strony użytkownika oraz odgórnego uregulowania – podkreśla Michał Grzechynia.

Komunikacja prawnicza

Kilka miesięcy trwania Akademii Komunikacji Społecznej obfitowało w owocne zajęcia warsztatowe, spotkania z tutorami i okazje do wymiany myśli między samymi uczestnikami. W trakcie programu słuchacze zdobyli kompetencje m. in. z zakresu wystąpień publicznych, teorii komunikacji czy warsztatu śledczego. – Przez cztery edycje Akadami Komunikacji Społecznej przewinęło się ok. 100 młodych osób wśród, których byli prawnicy, młodzi dziennikarze, studenci dziennikarstwa, prawa i innych kierunków humanistycznych, ale także doktoranci oraz inżynierowie. Oprócz zajęć typowo dziennikarskich i medialnych, jednym z ważniejszych wymiarów projektu edukacyjnego IWS były zagadnienia komunikacji prawniczej, czyli z dziedziny stanowienia, stosowania prawa i całego wymiaru sprawiedliwości – podkreśla Jakub Nyziak, który z ramienia IWS koordynuje projekt  Akademii Komunikacji Społecznej.