OPIS PROJEKTU

Cele projektu

Celem głównym projektu jest analiza i opracowanie sposobów przeciwdziałania przestępczości z nienawiści religijnej. Projekt ma charakter interdyscyplinarny łącząc ze sobą różne dziedziny prawa, a także stosując różnorodne metodologie. Badania dotyczą zagadnień kryminologicznych, praw człowieka, prawa Unii Europejskiej i prawa polskiego. Pytania badawcze są różne i obejmują zakres od doktrynalnej i teoretycznej analizy podstawowych kwestii, poprzez usystematyzowanie lub systematyczne porównywanie norm prawnych, po propozycje reformy prawa i rozwiązania bieżących problemów prawnych związanych z przeciwdziałaniem przestępczości z nienawiści religijnej w Polsce i na świecie.

Cele szczegółowe

1. Charakterystyka przestępczości z nienawiści religijnej względem chrześcijan   Kluczowym aspektem realizacji projektu jest analiza prawnej sytuacji mniejszości religijnych w świecie. Ta analiza prowadzona jest na przykładzie chrześcijan, gdyż jest to najbardziej pokrzywdzona grupa religijna - zgodnie z badaniami Pew Research Center z 2016 r., jest nękana aż w 144 krajach na świecie (https://www.pewforum.org/2018/06/21/global-uptick-in-government-restrictions-on-religion-in-2016/). W ramach projektu ten problem jest analizowany z punktu widzenia kryminologicznego, jak i z perspektywy wyzwań społeczności międzynarodowej. Problem ten jest rozwiązywany za pomocą klasycznej doktrynalnej analizy prawnej, ze szczególnym uwzględnieniem źródeł prawa, w tym badania przypadków, ale wykorzystywane są także metody nauk społecznych mające na celu wyjaśnienie postaw poszczególnych państw.   2. Charakterystyka mowy nienawiści religijnej  

Mowa nienawiści wykracza poza spowodowanie przykrości poszczególnym członkom grupy religijnej. Może ona stanowić fundament dla późniejszych szerokich ataków na te grupy, które mogą obejmować dyskryminację, ostracyzm, segregację, deportację, przemoc, a w skrajnych przypadkach nawet ludobójstwo. Z drugiej strony jednak wolność słowa, a szczególnie możliwość wygłaszania poglądów krytykujących religię, jest fundamentem państwa demokratycznego. Aby przybliżyć rozwiązanie tego dylematu badania mają charakter interdyscyplinarny i opierają się na wnioskach z teologii, etyki, prawa, antropologii, kulturoznawstwa i medioznawstwa. Są to badania porównawcze obejmujące zarówno porównania „horyzontalne” (między różnymi krajowymi systemami), jak i „wertykalne” porównania (między krajowymi, europejskimi i międzynarodowymi systemami).

3. Charakterystyka wolności religijnej  

Religia jest integralnym aspektem życia społecznego. Zbalansowana z wymogami państwa neutralnego światopoglądowo jest niezbędna w państwie demokratycznym, gdyż odzwierciedla ona istotę tożsamości społeczności czy indywidualnych osób. Materiał prawny jest analizowany tradycyjnymi metodami doktrynalnymi, ale badanie wprowadza też elementy nowatorskie takie jak np. implikacje dla wolności religijnej z punktu widzenia innych dziedzin nauki.

Współpraca instytucjonalna

Projekt prowadzony jest przy udziale pracowników naukowych z dwóch ośrodków naukowych: Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego.

 

Ponadto współpraca badawcza prowadzona jest poprzez wizyty naukowe oraz wspólne publikacje książkowe z ekspertami z następujących uniwersytetów: Uniwersytet Andyjski, Santiago; Uniwersytet Cypryjski; Uniwersytet LUM Jean Monnet; Uniwersytet Napoli Federico II; Uniwersytet Navarra; Uniwersytet Notre Dame Australia; Uniwersytet Oxfordzki; Uniwersytet Sapienza, Rzym; Uniwersytet Ślaski w Katowiach; Uniwersytet w Coimbrze; Uniwersytet w Reading oraz Uniwersytet Warszawski.

PROJEKT