CEL PROJEKTU

1. Ustalenie wad prawa obowiązującego w zakresie rozliczenia spraw politycznych.
2. Ustalenie w obowiązującym prawie przeszkód uniemożliwiających pełne rozliczenie orzecznictwa wojskowych sądów rejonowych w sprawach politycznych.
3. Sformułowanie postulatów zmian w obowiązującym prawie, które pozwoliłyby na wyeliminowanie z obrotu prawnego orzeczeń naruszających prawa ofiar ustroju komunistycznego w sprawach politycznych.
4. Postulowany projekt badawczy ma na celu przeprowadzenie badań ukierunkowanych na wykonanie krytycznego pogłębionego opisu obecnego stanu, przeprowadzeniu ewaluacji prac wykonywanych na ww. obszarze i identyfikację konieczności dalszych prac.
5. Zakres przedmiotowy inicjatywy to przede wszystkim analiza prawa obowiązującego, analiza porównawcza, przygotowanie projektu zmian prawa.

PLAN DZIAŁANIA

1. Etap pierwszy – organizacja zespołu

• spotkanie organizacyjne;
• podział prac w ramach zespołu;
• sformułowanie generalnych postulatów legislacyjnych w zakresie sprawiedliwości tranzycyjnej w odniesieniu do spraw politycznych, rozpoznawanych przez wojskowe sądy rejonowe w okresie stalinowskim
• przygotowanie sposobu doboru aktów prawnych do opracowania – z uwzględnieniem rodzaju aktów, jakie poddać należy analizie, oraz metodyki tej analizy
• przygotowanie finalnego harmonogramu prac;
• ustalenie finalnej listy aktów prawnych do opracowania w kontekście celów projektu.

2. Etap drugi – analiza stanu de lege lata

• spotkania robocze;
• analiza obowiązującego stanu prawnego wg planu i podziału prac ustalonego na etapie pierwszym;
• analiza urzeczywistniania dyrektyw sprawiedliwości tranzycyjnej na podstawie przepisów ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego w sprawach politycznych rozpoznawanych przez wojskowe sądy rejonowe w Katowicach i w Krakowie wraz z analizą stosowania tej ustawy;
• sporządzenie listy regulacji stojących na przeszkodzie urzeczywistnieniu dyrektyw sprawiedliwości tranzycyjnej w kontekście orzecznictwa wojskowych sądów rejonowych w sprawach politycznych.

3. Etap trzeci – sformułowanie postulatów de lege ferenda

• spotkania robocze;
• wyprowadzenie wniosków z badań przeprowadzonych na etapie drugim;
• sformułowanie postulatów zmian w prawie obowiązującym;
• analiza potencjalnych kosztów proponowanych zmian legislacyjnych.

4. Etap czwarty – podsumowanie prac zespołu

• spotkanie podsumowujące;
• sporządzenie projektu ustawy uwzględniającej wnioski wyprowadzone w ramach etapu trzeciego;
• sporządzenie motywów ustawodawczych, uwzględniających uzasadnienie oraz analizę kosztów wprowadzenia ustawy w życie.

ZAKRES PRZEDMIOTOWY

1. Analiza prawa obowiązującego.
2. Analiza porównawcza.
3. Przygotowanie projektu zmian prawa.

Projekt został zrealizowany przez Instytut Wymiaru Sprawiedliwości w 2022 r. Jego zwieńczeniem była konferencja naukowa pt. "Sprawiedliwość tranzycyjna a orzecznictwo wojskowych sądów rejonowych w sprawach politycznych w okresie stalinowskim”, która odbyła się 21 października 2022 r.

Więcej informacji na temat przebiegu konferencji: https://iws.gov.pl/rozliczenie-skutkow-stalinowskiego-sadownictwa/