Centrum Analiz Strategicznych – INSTYTUT WYMIARU SPRAWIEDLIWOŚCI

CENTRUM ANALIZ STARTEGICZNYCH

Centrum Analiz Strategicznych Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości stanowi wyspecjalizowaną komórkę organizacyjną Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości, powstałą na mocy zarządzenia Dyrektora Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości z dnia 5 grudnia 2016.

Działalnością Centrum Analiz Strategicznych Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości kieruje Koordynator Centrum Analiz Strategicznych powoływany przez Dyrektora Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości.

Cele i działalność

Do zadań realizowanych przez Centrum Analiz Strategicznych Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości należy m.in. monitorowanie i wypracowywanie średnio i długookresowych strategii w obszarze działania Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości, którego przedmiotem działalności (§ 3 Statutu IWS) jest prowadzenie badań dotyczących tworzenia, stosowania, aksjologii i społecznego funkcjonowania prawa oraz zjawisk przestępczości i patologii społecznej, a także upowszechnianie wyników tych badań oraz edukacja prawna.

Centrum Analiz Strategicznych Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości osiąga swoje cele statutowe poprzez realizowanie, koordynowanie, przeprowadzanie oraz monitorowanie prac o znaczeniu strategicznym oraz badawczym w zakresie dotyczącym kształtu polskiego porządku prawnego, funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości w Polsce i innych krajach, prowadzonych w celu polepszenia prawodawstwa w Polsce, jak również poprzez realizację projektów badawczych o zasięgu krajowym i międzynarodowym, koordynację współpracy z ekspertami zewnętrznymi, współpracę międzynarodową, organizowanie konferencji, seminariów, kursów, a także realizację działań w zakresie edukacji prawnej i obywatelskiej.

Współpraca międzynarodowa

W ramach działalności Centrum Analiz Strategicznych Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości podjęto współpracę międzynarodową z uznanymi na skalę europejską, ale i światową, jednostkami badawczymi oraz instytutami, których głównym przedmiotem badawczym jest problematyka prawna. Do tej pory podjęto współpracę m.in. z Harvard Business School, SRI International (Stanford Research Institute), MIT (Massachusetts Institute of Technology), China Europe International Business School, IESE Business School, Uniwersytetem w Stavanger, MFI (Ferenc Mádl Institute of Comparative Law) oraz CEA (Central European Academy of the University of Miskolc).

Centrum Analiz Strategicznych Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości wspiera działalność Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości w zakresie ścisłej współpracy z węgierskim Instytutem Prawa Porównawczego im. Ferenca Mádla w zakresie dotyczącym badań prawniczych. Celem planowanych prac badawczych jest przede wszystkim wzmocnienie pozycji regionu Europy Środkowej w debatach eksperckich z zakresu nauk prawnych oraz wypracowanie rozwiązań w zakresie spraw związanych z przejrzystością pracy sądów międzynarodowych, ochroną rodziny w prawie międzynarodowym oraz wolnością sumienia i religii w Europie. Współpraca naukowa z Instytutem Prawa Porównawczego im. Ferenca Mádla jest okazją do wzajemnej wymiany doświadczeń badawczych oraz wypracowania nowych, uniwersalnych i kompleksowych odpowiedzi na zagadnienia natury prawnej.

Współpraca międzynarodowa pozwala na podejście komparatystyczne i analizę regulacji prawnych istniejących w ramach prawa międzynarodowego oraz porządków normatywnych innych państw, jak również zbadanie kontekstu społecznego ich funkcjonowania, co może przyczynić się do poprawy polskich regulacji prawnych poprzez dopasowanie wzorców zagranicznych do standardów wynikających z polskiego porządku prawnego z uwzględnieniem rodzimego kontekstu społecznego. Ujęcie komparatystyczne i zaangażowanie do współpracy zagranicznych ośrodków naukowych daje możliwość wymiany doświadczeń pomiędzy ekspertami pochodzącymi z różnych części świata, co niewątpliwie umożliwia poszerzenie perspektywy i daje szanse na wypracowanie jak najlepszych rozwiązań. W ramach współpracy międzynarodowej powstają zespoły naukowo-badawcze skupiające ekspertów pochodzących z Polski oraz z zagranicznych jednostek naukowo-badawczych, w tym badaczy specjalizujących się w naukach prawnych, ale i innych dziedzinach nauki, niżeli nauki prawne, co daje możliwość interdyscyplinarnego i kompleksowego podejścia do zgłębianej problematyki. Nie bez znaczenia jest interdyscyplinarne podejście wykraczające poza dziedzinę prawa, co daje możliwość pozyskania wiedzy kluczowej dla funkcjonowania prawa również i z innych dziedzin naukowych odnoszących się do danej problematyki, dzięki czemu dane kwestie prawne są konsultowane z przedstawicielami nie tylko nauk prawnych.

Celem polsko-węgierskiego projektu jest ożywienie międzynarodowej współpracy prawników oraz wypracowanie nowych metod przygotowywania projektów i postulatów legislacyjnych. W ramach „Polish-Hungarian Research Platform” prace badawcze prowadzą cztery międzynarodowe zespoły, które kompleksowo analizują wybrane zagadnienie. Przedmiot badań zmienia się co roku i każdorazowo dotyka istotnych problemów prawnych zarówno w perspektywie międzynarodowej, jak i krajowej. W tym roku analizy dotyczą: prawnej ochrony rolników, ochrony dzieci niepełnosprawnych, zagadnienia wolności sumienia oraz efektywność prawa w aspekcie cyberprzestępczości. Każdy zespół będą tworzyć wybitni przedstawicieli nauk prawnych, zarówno teoretyków, jak i praktyków prawa.

Obok rozbudowanej współpracy w ramach Platformy Polsko-Węgierskiej, Instytut Wymiaru Sprawiedliwości koordynuje także badania naukowców z Czech, Gruzji, Chorwacji, Słowenii, Słowacji, Rumunii i Ukrainy, zgromadzonych w projekcie badawczym Comparative Research Platform. Celem projektu jest wzmocnienie współpracy pomiędzy badaczami z różnych państw Europy Centralnej. Polska jest największym państwem naszego regionu dlatego i poprzez ten projekt stara się animować badania oraz koordynować pracę wiodących instytucji naukowych Europy Centralnej.

Centrum Analiz Strategicznych Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości wspiera działalność Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości w zakresie ścisłej współpracy z Uniwersytetem w Stavangerw ramach Projektu: „Zintegrowany System Zapobiegania Przemocy Domowej (The Integrated System of Domestic Violence Prevention). Celem projektu jest znalezienie kompleksowych rozwiązań problemu przemocy domowej. W ostatnich latach zjawisko przemocy domowej nasila się w większości krajów europejskich. Najlepszym sposobem na rozwiązanie tego problemu jest zapobieganie, a nie tylko reagowanie na jej skutki. W związku z tym, ważne jest, aby zwiększyć czujność nie tylko na etapie, kiedy rodziny znajdują się w bezpośrednim niebezpieczeństwie zjawiska przemocy domowej, ale już w momencie, kiedy jeszcze ich nie doświadczają. W literaturze tradycyjnie ten etap nazywany jest zapobieganiem przemocy domowej.

Publikacje naukowe

Efektem prac, które zostały podjęte w ramach projektów realizowanych w CAS IWS są recenzowane monografie naukowe. Proces wydawniczy publikacji zapewnia Wydawnictwo Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości. Gwarantuje to opracowanie materiału przez wyspecjalizowany i doświadczony zespół, który w porozumieniu z Autorami kreuje szatę graficzną publikacji (projekt okładki, projekt typograficzny, layout etc.), dobiera format, typ oprawy, rodzaj papieru odpowiedni do charakteru książki i – co najważniejsze – pomaga w zredagowaniu tekstu oraz zapewnia korektę i skład, a następnie przekazuje publikację do druku. Monografie wypracowane w ramach CAS IWS są dostępne zarówno w formie papierowej i elektronicznej.

Monografia naukowa „Prawna ochrona wolności sumienia i religii”;

– EPUB

– MOBI

Konferencje i seminaria

Nieodłącznym elementem pracy naukowej są konferencje badawcze jako platformy służące wymianie myśli i poglądów. Wydarzenia organizowane przez CAS IWS charakteryzują się wysokim poziomem merytorycznym oraz logistyczno-organizacyjnym. Wartością dodaną dla realizacji zadań podejmowanych przez CAS jest udział znamienitych ekspertów zarówno krajowych, jak i międzynarodowych, którzy mogą zaprezentować wyniki swoich prac.

Działalność z zakresu edukacji prawnej i obywatelskiej

W obszarze działań Centrum Analiz Strategicznych mieszczą się również projekty edukacyjne adresowane przede wszystkim do ludzi młodych.

W ramach programu Akademia Komunikacji Społecznej słuchacze brali udział w zajęciach z uznanymi dziennikarzami i osobowościami medialnymi, komunikacjonistami z najlepszych polskich uczelni wyższych, rzecznikami prasowymi oraz specjalistami z zakresu PR i marketingu. Akademia jest odpowiedzią na dostrzegalny w przestrzeni publicznej problem z komunikowaniem doniosłych społecznie informacji, w szczególności w sprawach dotyczących funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości. Problem taki jest również dostrzegalny w obszarze stanowienia i stosowania prawa, gdzie niejednokrotnie trudna materia legislacyjna czy sądowa pozostaje niezrozumiała dla obywateli.

Z kolei przedmiotem projektu Pracownia Liderów Prawa Junior było działanie zmierzające do kształcenia przyszłych państwowych elit oraz poszerzenie wiedzy z zakresu nauk: prawnych, politologicznych, socjologicznych, stosunków międzynarodowych. Zapoznanie młodych osób ze szkół ponadpodstawowych z funkcjonowaniem aparatu państwowego z perspektywy najważniejszych instytucji państwa. Wyzwolenie w młodych ludziach energii oraz inspiracji do własnej przedsiębiorczości i inicjatywy, a także zaangażowania w sprawy społeczne i obywatelskie.

Realizowany w Centrum Analiz Strategicznych projekt Pracownia Zarządzania Strategicznego jest odpowiedzią na dostrzegalne w przestrzeni publicznej braki z zakresu umiejętności strategicznego zarządzania instytucjami, w szczególności w obszarze administracji publicznej i wymiaru sprawiedliwości. Program Pracowni ukierunkowany jest na podniesienie kompetencji uczestników w obszarze szeroko pojętego zarządzania oraz analitycznego i strategicznego myślenia. Podniesienie tychże kompetencji pozwoli absolwentom programu na ich wykorzystanie w miejscach ich codziennego, zawodowego i społecznego funkcjonowania. Projekt adresowany jest przede wszystkim do młodych liderów społeczności, osób piastujących lub zmierzających do piastowania kierowniczych stanowisk w instytucjach publicznych – ze szczególnym uwzględnieniem struktur wymiaru sprawiedliwości – organizacjach pozarządowych oraz przedsiębiorstwach o strategicznym znaczeniu dla państwa. Ideą programu jest również stworzenie przestrzeni do doskonalenia kompetencji i kwalifikacji kadr w służbie Państwu Polskiemu i przyszłych pokoleń, jak również kształtowanie i unowocześnianie kultury instytucjonalnej.

W zakresie dotyczącymi edukacji prawnej i obywatelskiej Centrum Analiz Strategicznych Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości organizuje konkursy oraz olimpiady, które są skierowane do młodych osób zainteresowanych prawem.

Dotychczas CAS IWS podjął się następujących przedsięwzięć:

Projekty badawcze realizowane przez Centrum Analiz Strategicznych

Pracownia Liderów Prawa Junior Akademia Komunikacji Społecznej Pracownia Zarządzania Strategicznego

Prawo, gospodarka i technologia na rzecz zapobiegania przyczynom przestępczości

O wolność wyznawania religii we współczesnym świecie. Przeciwdziałanie przyczynom dyskryminacji i pomoc prześladowanym na przykładzie chrześcijan Polski wkład w rozwój międzynarodowego prawa karnego, w tym wkład w sądzenie zbrodni międzynarodowych Projekt badawczy dotyczący założeń do strategii rozwoju usług cyfrowych dla sądownictwa powszechnego w Polsce Cyberbezpieczeństwo Grupy Wyszehradzkiej na rzecz zapobiegania przyczynom przestępczości Projekt w ramach Grantu Norweskiego pt.: Zintegrowany System Przeciwdziałania Przemocy Domowej Polsko-Węgierska Platforma Badawcza Comparative Research Platform 2023 Orzecznictwo wojskowych sądów rejonowych w sprawach politycznych – próba rozliczenia z perspektywy sprawiedliwości tranzycyjnej