Centrum Analiz Strategicznych – INSTYTUT WYMIARU SPRAWIEDLIWOŚCI

CENTRUM ANALIZ STARTEGICZNYCH

Centrum Analiz Strategicznych Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości stanowi wyspecjalizowaną komórkę organizacyjną Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości, powstałą na mocy zarządzenia Dyrektora Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości z dnia 5 grudnia 2016.

Działalnością Centrum Analiz Strategicznych Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości kieruje Koordynator Centrum Analiz Strategicznych powoływany przez Dyrektora Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości.

Cele i działalność

Do zadań realizowanych przez Centrum Analiz Strategicznych Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości należy m.in. monitorowanie i wypracowywanie średnio i długookresowych strategii w obszarze działania Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości, którego przedmiotem działalności (§ 3 Statutu IWS) jest prowadzenie badań dotyczących tworzenia, stosowania, aksjologii i społecznego funkcjonowania prawa oraz zjawisk przestępczości i patologii społecznej, a także upowszechnianie wyników tych badań oraz edukacja prawna.

Centrum Analiz Strategicznych Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości osiąga swoje cele statutowe poprzez realizowanie, koordynowanie, przeprowadzanie oraz monitorowanie prac o znaczeniu strategicznym oraz badawczym w zakresie dotyczącym kształtu polskiego porządku prawnego, funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości w Polsce i innych krajach, prowadzonych w celu polepszenia prawodawstwa w Polsce, jak również poprzez realizację projektów badawczych o zasięgu krajowym i międzynarodowym, koordynację współpracy z ekspertami zewnętrznymi, współpracę międzynarodową, organizowanie konferencji, seminariów, kursów, a także realizację działań w zakresie edukacji prawnej i obywatelskiej.

Efekty współpracy międzynarodowej

W ramach działalności Centrum Analiz Strategicznych Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości podjęto współpracę międzynarodową z uznanymi na skalę europejską, ale i światową, jednostkami badawczymi oraz instytutami, których głównym przedmiotem badawczym jest problematyka prawna. Do tej pory podjęto współpracę m.in. z Harvard Business School, SRI International (Stanford Research Institute), MIT (Massachusetts Institute of Technology), China Europe International Business School, IESE Business School, Uniwersytetem w Stavanger, MFI (Ferenc Mádl Institute of Comparative Law) oraz CEA (Central European Academy of the University of Miskolc).

Współprace z zagranicznymi jednostkami badawczymi i instytutami zakończyły się wypracowaniem m.in. poniższych rezultatów:

1) Publikacje naukowe:

Monografia naukowa „Prawna ochrona wolności sumienia i religii”;

– EPUB

– MOBI

2) Konferencje i seminaria:

Centrum Analiz Strategicznych Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości wspiera działalność Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości w zakresie ścisłej współpracy z węgierskim Instytutem Prawa Porównawczego im. Ferenca Mádla w zakresie dotyczącym badań prawniczych. Celem planowanych prac badawczych jest przede wszystkim wzmocnienie pozycji regionu Europy Środkowej w debatach eksperckich z zakresu nauk prawnych oraz wypracowanie rozwiązań w zakresie spraw związanych z przejrzystością pracy sądów międzynarodowych, ochroną rodziny w prawie międzynarodowym oraz wolnością sumienia i religii w Europie. Współpraca naukowa z Instytutem Prawa Porównawczego im. Ferenca Mádla będzie okazją do wzajemnej wymiany doświadczeń badawczych oraz wypracowania nowych, uniwersalnych i kompleksowych odpowiedzi na zagadnienia natury prawnej.

Współpraca międzynarodowa pozwala na podejście komparatystyczne i analizę regulacji prawnych istniejących w ramach prawa międzynarodowego oraz porządków normatywnych innych państw, jak również zbadanie kontekstu społecznego ich funkcjonowania, co może przyczynić się do poprawy polskich regulacji prawnych poprzez dopasowanie wzorców zagranicznych do standardów wynikających z polskiego porządku prawnego z uwzględnieniem rodzimego kontekstu społecznego. Ujęcie komparatystyczne i zaangażowanie do współpracy zagranicznych ośrodków naukowych daje możliwość wymiany doświadczeń pomiędzy ekspertami pochodzącymi z różnych części świata, co niewątpliwie umożliwia poszerzenie perspektywy i daje szanse na wypracowanie jak najlepszych rozwiązań. W ramach współpracy międzynarodowej powstają zespoły naukowo-badawcze skupiające ekspertów pochodzących z Polski oraz z zagranicznych jednostek naukowo-badawczych, w tym badaczy specjalizujących się w naukach prawnych, ale i innych dziedzinach nauki, niżeli nauki prawne, co daje możliwość interdyscyplinarnego i kompleksowego podejścia do zgłębianej problematyki. Nie bez znaczenia jest interdyscyplinarne podejście wykraczające poza dziedzinę prawa, co daje możliwość pozyskania wiedzy kluczowej dla funkcjonowania prawa również i z innych dziedzin naukowych odnoszących się do danej problematyki, dzięki czemu dane kwestie prawne są konsultowane z przedstawicielami nie tylko nauk prawnych.

Centrum Analiz Strategicznych Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości wspiera działalność Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości w zakresie ścisłej współpracy z Uniwersytetem w Stavanger w ramach Projektu: „Zintegrowany System Zapobiegania Przemocy Domowej (The Integrated System of Domestic Violence Prevention).”

Celem projektu jest znalezienie kompleksowych rozwiązań problemu przemocy domowej. W ostatnich latach zjawisko przemocy domowej nasila się w większości krajów europejskich. Najlepszym sposobem na rozwiązanie tego problemu jest zapobieganie, a nie tylko reagowanie na jej skutki. W związku z tym, ważne jest, aby zwiększyć czujność nie tylko na etapie, kiedy rodziny znajdują się w bezpośrednim niebezpieczeństwie zjawiska przemocy domowej, ale już w momencie, kiedy jeszcze ich nie doświadczają. W literaturze tradycyjnie ten etap nazywany jest zapobieganiem przemocy domowej.

Dlatego w głównej mierze Projekt: „Zintegrowany system zapobiegania przemocy domowej” (The Integrated System of Domestic Violence Prevention)” skupia się na opracowaniu modelu zapobiegania przemocy domowej na poziomie gminy. Zaproponowane w modelu rozwiązania, na poziomie profilaktyki selektywnej, mają doprowadzić do zmniejszenia występowania zjawiska przemocy domowej. Opracowany i przetestowany, w ramach Centrów dla Rodzin, model ma odpowiedzieć na dwie zidentyfikowane potrzeby: brak integracji działań interesariuszy na poziomie gminy oraz brak działań w ramach profilaktyki selektywnej (osoby doświadczające trudności w relacjach i z tego powodu zagrożone przemocą domową). Działania zaplanowane w projekcie mają przyczynić się do zmniejszenia wskazanych problemów związanych z występowaniem przemocy domowej. Metodyka działania jest zgodna ze standardami tworzenia polityk publicznych (analiza sytuacji zastanej, wypracowanie rozwiązania, testowanie rozwiązania, opracowanie finalnego rozwiązania/programu, upowszechnianie rozwiązania). Projekt będzie realizowany w partnerstwie naukowców z Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości w Warszawie (Lider Projektu) oraz Uniwersytetu w Stavanger (Partner Projektu).

Projekty badawcze podlegające realizacji przez Centrum Analiz Strategicznych

W ramach Centrum Analiz Strategicznych Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości realizacji podlegały następujące projekty naukowe:

Działalność z zakresu edukacji prawnej i obywatelskiej

W zakresie dotyczącymi edukacji prawnej i obywatelskiej Centrum Analiz Strategicznych Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości organizowało lub współuczestniczyło w organizacji poniższych inicjatyw:

W obszarze działań Centrum Analiz Strategicznych mieszczą się również projekty edukacyjne adresowane przede wszystkim do ludzi młodych. Jednym z nich jest Akademia Komunikacji Społecznej, realizowana od 2021 roku. W ramach Akademii studenci oraz absolwenci kierunków społecznych i humanistycznych, których działalność wiąże się z zagadnieniami komunikacji społecznej, mają okazję do podniesienia swoich kompetencji.

Słuchacze Akademii Komunikacji Społecznej w ramach weekendowych zjazdów odbywają zajęcia m. in. z uznanymi dziennikarzami i osobowościami medialnymi, komunikacjonistami z najlepszych polskich uczelni wyższych, rzecznikami prasowymi oraz specjalistami z zakresu PR i marketingu.

Program jest odpowiedzią na dostrzegalny w przestrzeni publicznej problem z komunikowaniem doniosłych społecznie informacji. Problem taki jest również dostrzegalny w obszarze stanowienia i stosowania prawa, gdzie niejednokrotnie trudna materia legislacyjna czy sądowa pozostaje niezrozumiała dla obywateli.

Z kolei przedmiotem projektu Pracownia Liderów Prawa Junior jest działanie zmierzające do kształcenia przyszłych państwowych elit oraz poszerzenie wiedzy z zakresu nauk: prawnych, politologicznych, socjologicznych, stosunków międzynarodowych. Zapoznanie młodych osób ze szkół ponadpodstawowych z funkcjonowaniem aparatu państwowego z perspektywy najważniejszych instytucji państwa. Wyzwolenie w młodych ludziach energii oraz inspiracji do własnej przedsiębiorczości i inicjatywy, a także zaangażowania w sprawy społeczne i obywatelskie.

Osiągniecie wyżej wymienionych celów jest możliwe dzięki organizacji zjazdów w siedzibie Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości w Warszawie oraz Szkoły Letniej. Zajęcia odbywają się w formule wykładów, warsztatów oraz konwersatoriów, ze szczególnym uwzględnieniem stosowania zdobytej wiedzy w praktyce w myśl słów „pokaż mi, a zapamiętam, pozwól mi zrobić, a zrozumiem”, prowadzonych przez wyspecjalizowanych dydaktyków, prawników, polityków i innych osób z instytucji o kluczowym znaczeniu dla funkcjonowania państwa. Największą zaletą naszego programu są spotkania z gośćmi specjalnymi, które są, bez cienia wątpliwości, okazją do budowania konstruktywnego dyskursu. Aktywne słuchanie, z racji szybkiego tępa życia oraz masowego przekazywania informacji, nabiera kluczowego znaczenia, które wywiera wpływ na kierunek, a także efektywność zmian zachodzących wokół nas. Zjazdy obejmują tematykę z zakresu socjologii prawa, teorii prawa, procesu tworzenia prawa w Polsce, ustroju państwa, Unii Europejskiej, funkcjonowania instytucji o zasięgu światowym oraz poruszoną przez gości specjalnych.